کاهش ميزان کلسترول در رژيم غذايي

با توجه به مضر بودن کلسترول در رژيم غذايي انسان ولزوم کاهش آن به خصوص در افراد مسن و مبتلايان به بيماريهاي قلب و عروق ، کوششهايي درجهت کاهش آن در تخم مرغ صورت گرفته است به منظور و کاهش کلسترول در زرده تخم مرغ از سه روش استفاده شده که عبارتند از :

1- انتخاب يا سلکسيون ژنتيکي 

2- تغيير رژيم غذايي 

3- بکارگيري داروهاي کاهش دهنده کلسترول 

به جز موارد استثنايي شواهد نشان مي دهد که ميزان کلسترول زرده تخم مرغ در مقابل تغييرات نسبتا مقاوم است اين مقاله نگاهي است به مکانيسمهاي درگير در رسوب کلسترول زرده و توضيحاتي درمورد چگونگي آن ارائه مي دهد بيش از 90 درصد کلسترول موجود در زرده تخم مرغ به صورت کلسترولين آزاد مي باشد که ليپوپروتئينهاي زرده هستند اين ليپوپروتئين ها دراثر تحريک استروژن درکبد مرغ تخمگذار ساخته شده وبه وسيله جريان خون به تخمدان منتقل مي گردند در اين محل ليپوپروتئينها به همراه ساير مواد پيش ساز تشکيل دهنده زرده پس ازعبور از مويرگهاي فوليکولهاي در حال رشد و ساير بافتهايي که ديواره فوليکول را تشکيل مي دهند بهکمک گيرنده هايي که به وسيله اندوستيها ساخته شده جز ساختمان اووسيت در مي آيند ليپوپروتئينهاي پلاسما به طور کامل و دست نخورده جذب زرده مي شوند و اين بدان معني است که ترکيب چربيها موجود در زرده تخم مرغ به وسيله ترکيب ليپيدي موجود در هر يک از ليپوپروتئينها مشخص ميگردد . بکارگيري بهگزيني و انتخاب ژنتيکي و همچنين ايجاد تغيير در رژيم غذايي مي تواند غلظت کلسترول پلاسماي مرغ تخمگذار را تغيير دهد البته به نظر مي رسد که اين اثرات بيش از آن که ناشي از تغيير در ترکيب ليپوپروتئينها باشددر نتيجه تغيير در غلظت کلسترول پلاسماي مرغ حادث مي گردند ميل ترکيبي گيرنده هاي ليپوپروتئيني موجود بر روي غشا اووسيت بسيار زياد مي باشد و اين به آن معني است که ميزان برداشت ليپوپروتئين توسط مواد پيش زرده از پلاسما و غلظت آنها در زرده تا حد زيادي مستقل از غلظت ليپوپروتئين پلاسما مي باشد . کلسترول آزاد يا غير استريفيه نقش مهمي در ساختمان ليپوپروتئين داشته ولي جز اصلي آن محسوب نمي گردد با اين حال نقش تثبيت کننده در رويارويي آب و چربي دارد اين عمل به وسيله تجمع فوليکولهاي فسفوليپيدي در مجاورت هم انجام مي شود مقاومت کلسترول زرده در مقابل تغييرات غالبا به احتياجات خاص جينين بستگي دارددر هر صورت مطالعاتي که برروي متابوليسم ليپيدها در جنين ها ي در حال رشد صورت گرفته نشان مي دهد که مقدار کلسترول زرده بيشتر از مقداري است که جوجه براي رشد خود به آن احتياج دارد براي اين سوال که چرا جنين قادر به ساخت کلسترول مورد احتياج خود نمي باشد دليلي اساسي وجود ندارد . ليپوپروتئينهاي ساخته شده در کبد مرغ به علت اندازه کوچک و ترکيب منظم خود قادرند به راحتي از لايه بازال ديواره فوليکول عبور نمايند لايه بافت همبند درواقع شبيه يک صافي انتخابي عمل کرده و به اجزا کوچک اجازه عبور ميدهد درحالي که ليپوپروتئينها بزرگتر که توسط روده ساخته مي شوند اجازه عبور ندارند . احتياجات کبد مرغ تخمگذار به ساختن ليپوپوتئينهاي کوچک بدان معني است که فرصت تغيير درنسبتهاي سطح به حجم ليپوپروتئينهاي سطحي ، محدود مي شود و به علت آنکه کلسترول نيز از ترکيبات سطحي است مقدار آن نيز محدود مي شود با جانشين کردن استرولهاي گياهي در رژيم مرغ تخمگذار ميتوان کلسترول زرده را به ميزان قابل توجهي کاهش داد به عنوان مثال با به کار بردن سويسترول در رژيم غذايي مي توان کلسترول زرده را تا 30% کاهش داد بدين ترتيب نتيجه مي شود که وقتي کلسترول زرده به وسيله استرولهاي گياهي جايگزين مي شود نقش کلسترول در ساختمان ليپوپروتئينها را مي توان به وسيله استرولهاي مشابه نيز اجرا نمود بر اساس مطالعات انجام شده با مصرف داروهاي کاهش دهنده کلسترول خون نظير تري پارانول نيز نتايج مشابهي حاصل خواهد شد داروي فوق يک مهار کننده قوي در آخرين مرحله سنتز کلسترول است و مصرف آن درجيره مرغان تخمگذار سبب جايگزين کلسترول در زرده توسط دسموسترول مي شود بر خلاف کلسترول اين ماده به عنوان يک ترکيب پيش ساز در ساختن هورمون استروئيدي به کار نمي آيد و در نتيجه توليد تخم مرغ به سرعت متوقف مي گردد براساس مطالعات به عمل آمده در پستانداران با ساير ترکيبات مهار کننده سنتز کلسترول ، اين ترکيبات مي توانند ميزان سنتز کلسترول را تغيير دهندولي تاثيري برترکيب ليپوپروتئيني آن ندارند .عوامل ديگري نيز مي توانند ميزان کلسترول را تغيير دهند ولي تاثيري بر ترکيب ليپوپروتئيني آن ندارند عوامل ديگري نيز مي توانند ميزان کلسترول تخم مرغ را تحت تاثير قرار دهند تغيير در اندازه تخم مرغ کلسترول نيز کاهش مي يابد البته تخم مرغهاي کوچک که داراي کلسترول کمتري هستند چندان مقبول نبوده از نظر تجاري به صرفه نخواهند بود کاهش نسبت زرده در تخم مرغ سبب کاهش مقدار کلسترول آن مي گردد ولي شواهد چنداني مبني بر اينکه نسبت زرده به سفيده نيز مي تواند به وسيله رژيم غذايي و يا بهگزيني ژنتيکي تغيير يابد وجود ندارد دليل آن اين است که ميزان ترشح آلبومين به وسيله مجراي تخمداني تا حد زيادي بر حسب اتساع فيزيکي آن درنتيجه عبور تخم تعيين مي گردد هر گونه کاهش در اندازه زرده توام با کاهش ترشح سفيده بوده و در نتيجه تخم مرغ کوچک مي شود اما تغييرات حاصله از نظر ترکيب جزيي مي باشند به طور خلاصه مکانيسم هاي در گير در تشکيل و شکل گيري زرده تخم مرغ نشان مي دهند که : 

1- ميزان کلسترول زرده تخم مرغ به وسيله ترکيب مواد تشکيل دهنده ليپيد زرده که در کبد مرغ ساخته مي شوند تعيين مي گردد .

2- تغييرات معمول درترکيب ليپوپروتئيني بسيار محدود است .

3- کلسترول موجود در ليپوپروتئينها را مي توان با استرولهاي مشابه کلسترول جايگزين نمود در هر صورت اين عمل نيز به وسيله تداخل درسنتز هورمونهاي استروئيدي ، فعاليتهاي تخمداني ، ميزان تخمگذاري و اندازه تخم مرغ امکان پذير است .

بديهي است تغييرات فوق از نظر مصرف کننده نمي تواند مورد قبول باشد در نتيجه ادعاي فروشندگان در زمينه کاهش کلسترول سلامت تخم مرغ را مورد سوال قرار مي دهد .

 

منبع : سايت www.ipiran.com 

 

فصلنامه چکاوک – مهندس آرميک نيکو قوسيان 

 

دماي آب مصرفي طيور تخمگذار

به طور معمول به پرورش دهندگان طيور تخمگذار توصيه شده است كه دماي آب مصرفي طيور را تا حد امكان ، به خصوص وقتي كه درجه حرارات محيط افزايش مي يابد ، خنك نگهدارند .
در دانشگاه يووا دو آزمايش در اين رابطه انجام گرديد . در آزمايش اول آبي با دماي0c18 يا 27 درجه سانتي گراد براي مرغهاي تخمگذار داراي سن 29 هفتگي كه در دماي محيطي متوسط 31 درجه سانتيگراد براي مدت 4 هفته نگهداري مي شدند ، تامين گردد . در دو هفته نخستين آزمايش ، مرغهايي كه آبي با دماي 18 درجه سانتي گراد دريافت مي كردند مصرف غذاي بيشتري داشتند ولي بعد از دو هفته تغييري مشاهده نشد . مصرف آب تحت تاثير دماي آب نبود ولي با افزايش درجه حرارت محيط ، مصرف آب افزايش يافت .
در آزمايش دوم ، آبي با دماي 15 ، 19 ، 23 و يا 27 درجه سانتي گراد در دماي محيطي متوسط 5/32 درجه سانتي گراد براي مرغها مهيا گرديد . مصرف غذا در نخستين هفته تقريبا 30% افت كرد ولي اثر دماي آب مصرفي همچون آزمايش اول به وضوح مشخص نبود . زمانيكه دماي آب به 23 درجه سانتي گراد رسيد، كاهش مصرف غذا مشهود بود . همچنين پرندگان در طول انجام آزمايش در اين تيمار به طور بارز آب بيشتري مصرف كردند . با اين وجود ، محققين اختلافات بارزي ميان تك تك مرغها در هنگام پاسخ به درجه حرارتهاي مختلف محيطي و دماهاي مختلف آب مصرفي يافتند .
در تمامي موارد ، كاهش مصرف خوراك در آغاز وقوع افزايش دماي محيط وجود داشت و در طي انجام اين آزمايشات به خوبي به اثبات رسيد . لازم به ذكر است پرندگان در نهايت با درجه حرارت بالا سازش مي يابند ولي آب خنك مي تواند اين مراحل را تسريع بخشد و پاسخ منفي پرنده را در ابتداي واكنش كاهش دهد .

تعيين سطح مناسب كلسيم در جيره مرغهاي تخمگذار

كلسيم از عوامل بسيار مهم در تشكيل پوسته تخم مرغ است. بنابراين وجود مقادير ناكافي آن در جيره مرغهاي تخمگذار موجب كاهش كيفيت و افت توليد تخم مرغ مي شود. به تازگي دانشمندان علوم طيور مكزيك بمنظور تعيين سطح مناسب كلسيم در جيره مرغ هاي تخمگذار با توجه به معيارهاي بيولوژيكي و اقتصادي حائز اهميت آزمايشاتي را انجام داده اند. بدين منظور 250 مرغ لگهورن از نژاد هاي لاين واريته w-98 جهت تاثير 5 سطح گوناگون شامل 96/2 ، 22/3، 83/3 ، 31/4، 82/4درصد كلسيم در جيره طي سه دوره تخمگذاري مورد ارزيابي قرار گرفتند. متغيرهاي مورد ارزيابي شامل درصد توليد تخم مرغ، ضريب تبديل غذايي، وزن مخصوص ، وزن مجموع تخم مرغ توليدي و ميانگين مصرف غذاي روزانه بودند. سطح مناسب بيولوژيكي كلسيم براي حداكثر توليد و وزن مخصوص تخم مرغ و همچنين سطح مناسب اقتصادي به منظور تحصيل حداكثر سود اقتصادي مورد محاسبه قرار گرفت. هيچ گونه واكنش متقابلي بين سطح كلسيم و دوره تخمگذاري مشاهده نگشت. نتايج حاصل از اين پژوهش دلالت بر اين داشت كه سطح كلسيم جيره بر ميزان جذب اين ماده مغذي به صورت 34/3 ، 86/3 ، 26/4، 89/4، 39/5، گرم به ازاي هر پرنده در روز موثر است . همچنين ميانگين مصرف روزانه خوراك در تيمارهاي مختلف به ترتيب 113،111.114،111،113، گرم به ازاي هر پرنده در روز بود. وزن مخصوص تخم مرغ ها به صورت080/1، 081/1 ،082/1 ، 083/1،083/1،اندازه گيري شد. با افزايش سن مرغ ها توليد تخم مرغ و وزن مخصوص تخم مرغ كاهش يافت. بر اساس يافته هاي حاصل از اين تحقيق، سطح مناسب بيولوژيكي براي توليد تخم مرغ 34/4 و براي وزن مخصوص 62/4 و سطح مناسب اقتصادي 28/4 درصد كلسيم در جيره محاسبه گرديد.

ترجمه از: دكتر محمدرضا عابديني عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي

وجود لكه خون در زرده تخم مرغ

علت وجود لكه خون در زرده تخم مرغ پاره شدن فوليكول در ناحيه اي غير از استيگما مي باشد . كه در نتيجه رگهاي خوني پاره مي شوند . ولكه خوني بر روي زرده باقي مي ماند واگر لكه خون در سفيده ديده شود خونريزي در قسمت ماگنوم بوده است و توليد تخم مرغ با لكه خون در مرغاني كه در قفس نگهداري ميشوند بيشتر از مرغاني است كه روي بستر نگهداري ميشوند .

لكه خون در زرده تخم مرغ meat spots & blood spots نيز ناميده ميشود كه:
اين لكه بارور بودن تخم مرغ را معين نمي كند . 
ايجاد لكه خون در زرده تصادفي است .
بيش از يك درصد از همه ي تخم مرغهايي كه توليد ميشوند داراي لكه خون در زرده تخم مرغ مي باشند .
در اثر ماندگاري تخم مرغ لكه خون موجود در زرده تخم مرغ در آلبومن محو ميشود .
وجود لكه خون در زرده تخم مرغ دليل بر تازگي آن مي باشد .
هم از نظر شيميايي و هم از نظر تغذيه اي اين تخم مرغها مناسب بوده و ميتوان لكه خون را با چاقو از زرده پاك كرد .
فسفوليپيدها در تشكيل پروتئينها (در انتقال چربي در جريان خون ضروري اند ) نقش مهم و اصلي را ايفا ميكنند و اسيدهاي چرب ضروري نيز در ساخت پروستاگلنين ها بكار ميروند . مي دانيم كه پروستاگلندينها با عمل هورمون گونه خود بسياري از فعاليت هاي متابوليكي را تنظيم ميكنند مثلا با تاثير بر تخمدان و استيگما باعث پاره شده و آزاد شدن زرده تخم مرغ مي گردند

 

 

تدوین و گردآوری :خانم مهندس لیلا زرتاش

منابع : 

تغذیه مرغ / مولفین scott,nesheim,young ٬ مترجم جواد پور رضا – اصفحان : نشر ارکان اصفهان ٬ چاپ دوم 1379

راهنمای کامل پرورش طیور /مترجمان دکتر محسن فرخوی / مهندس تقی سیگارودی ٬ دکتر فریدون نیک نفس – ناشر : واحد آمار و پژوهش معاونت کشاورزی سازمان اقتصادی کوثر ٬ تابستان 1378

آنچه لازم است در باره تخم‏مرغ بدانیم

تخم‏مرغ خواص فیزیكی و شیمیایی زیادی دارد كه در تهیه بسیاری از غذاها از آن استفاده می‏شود. به عنوان مثال تخم‏مرغ غلظت فرنی، پودینگ و سس را افزایش می‏هد. تركیباتی مانند مایونز را به حالت تعلیق در می‏آورد و برای پوشاندن و براق كردن رویه نان و شیرینی به كار می‏رود. 
تخم‏مرغ اجزای هر چیزی اعم از یك تكه گوشت تا لازانیا را به هم می‏چسباند، باعث شفافیت سوپ می‏شود، تشكیل حباب را در آب‏نبات‏های جوشانده و رویه خامه‏ای كیك یا شیرینی كاهش می‏دهد و باعث ورآمدن خمیر سوفله و كیك اسفنجی می‏شود. 

با خوردن تخم‏مرغ چه مضراتی ما را تهدید می‏كند؟ 
- كلسترول: تخم‏مرغ منبع مهمی از كلسترول غذایی می‏باشد. یك تخم‏مرغ بزرگ تقریبا شامل 215 میلی‏گرم كلسترول است، یعنی بیش از دوسوم حد ماكزیمم روزانه كه 300 میلی‏گرم است. زرده تخم‏مرغ محتوی كلسترول و سفیده فاقد آن است. 
افزایش كلسترول در خون انسان منجر به بیماری رگ‏های كروزی قلب می‏شود. به افرادی كه میزان كلسترول خون‏شان بالاست، توصیه می‏شود كه با تغییر رژیم غذایی‏شان و در صورت چاق بودن با كاهش وزن‏شان میزان كلسترول را كاهش دهند. 
مقدار كلسترول تخم‏مرغ در مقایسه با گوشت قرمز و شیر نسبتا بالاست. مقدار چربی اشباع‏شده تخم‏مرغ در مقایسه با دیگر غذاهای حیوانی متعادل است و میزان كالری آن در صورتی كه برای تهیه‏اش چربی اضافه نشود، نسبتا پایین است. 
بسیاری از پزشكان به بزرگسالان، كودكان و حتی كسانی كه میزان كلسترول خون‏شان پایین است توصیه می‏كنند عادات غذایی‏شان را طوری تنظیم كنند كه بتوانند میزان كلسترول خود را در سطح پایینی نگه دارند. 
متخصصان تغذیه پیشنهاد می‏كنند كه مردم نباید بیشتر از 30 درصد از كل كالری روزانه‏شان را از چربی و بیشتر از 10 درصد كل كالری روزانه‏شان را از چربی‏های اشباع‏شده تأمین كنند و نباید بیشتر از 300 میلی‏گرم كلسترول در روز صرف نمایند. 
به هر حال مصرف‏كنندگان باید بدانند كه این توصیه‏های غذایی به معنای آن نیست كه از یك نوع ماده غذایی و یا حتی یك نوع غذا استفاده كنند بلكه آنها می‏توانند از رژیم‏های غذایی مناسب بهره‏مند شوند. حتی گاهی می‏توان میزان چربی و كلسترول زیاد بعضی از غذاها را با خوردن غذاهایی كه چربی و كلسترول كمی دارند، تعدیل نمود. 
بنابراین اگر چه تخم‏مرغ منبع مهمی از كلسترول غذایی است، نیازی نیست كه از رژیم غذایی سالم حذف شود. به غیر از افرادی كه میزان كلسترول خون‏شان بالاست، برای كسانی كه نسبت به تغییر جذب كلسترول غذایی‏شان حساسیت دارند، مصرف متناسب تخم‏مرغ مانعی ندارد. روش‏های ساده‏ای برای كاهش میزان و اثرات كلسترول تخم‏مرغ وجود دارد. یك روش متداول، استفاده از یك تخم‏مرغ كامل و دو سفیده تخم‏مرغ به جای دو عدد تخم‏مرغ می‏باشد. 
.
- سالمونلا: تعداد كمی از تخم‏مرغ‏های خام و سالم موجود در فروشگاهها به باكتری «سالمونلا» آلوده شده و باعث بیماری انسان می‏گردند. در گذشته تصور می‏شد كه یك تخم‏مرغ با داشتن پوست سالم و تمیز كاملاً استریل و عاری از میكروارگانیزم‏ها می‏باشد. در اوایل دهه 1980 دانشمندان متوجه افزایش بیماری‏های ناشی از آلودگی مواد غذایی شدند. بیماری حاصل از باكتری «سالمونلا» به تدریج شیوع می‏یافت و تعدادی از نمونه‏های بیماری مربوط به تخم‏مرغ‏های سالم و تمیز و بهداشتی و درجه یك بود. در واقع این باكتری، تخمدان‏های مرغ را قبل از تخمگذاری آلوده می‏كرد، اما مرغ‏ها را بیمار نمی‏كرد. 
 از آنجا كه مصرف‏كنندگان قادر نیستند آلودگی «سالمونلا» را تشخیص بدهد باید تمام تخم‏مرغ‏های خام مورد آزمایش قرار گیرند و در صورت آلودگی، همان اقدامات احتیاطی كه در مورد مرغ خام، گوشت قرمز خام و دیگر غذاهای دارای منشأ حیوانی به كار می‏رود، در موردشان به كار گرفته شود. 
تخم‏مرغ باید قبل و بعد از پختن در یخچال نگهداری شود، به طور كامل پخته شود تا سفیده و زرده آن سفت شود، در صورت امكان نباید از تخم‏مرغ خام استفاده نمود و ظروفی كه برای نگهداری تخم‏مرغ به كار می‏روند باید كاملاً تمیز باشند. 
.
حساسیت ناشی از تخم‏مرغ 
با وجود آنچه در مورد مزایا و فواید تخم‏مرغ ذكر گردید، حال اگر شخصی نسبت به این ماده حساسیت داشته باشد، چه باید بكند؟ 
كودكان اغلب نسبت به تخم‏مرغ واكنش حساسیت‏زا دارند و اگر این اتفاق بیفتد، آنان نمی‏توانند برای مدتی تخم‏مرغ بخورند. البته خبرهای خوبی نیز وجود دارد كه این نوع حساسیت در اغلب كودكان تا 5 سالگی وجود دارد و پس از آن كودكان می‏توانند تخم‏مرغ را بدون دردسر بخورند. 
حساسیت ناشی از تخم‏مرغ چیست؟ 
احتمالاً می‏دانید كه بعضی از مردم نسبت به غذاهای خاصی مثل بادام‏زمینی یا میگو حساسیت دارند. هنگامی كه فرد غذای حساسیت‏زایی می‏خورد، بدن او واكنش نشان می‏دهد و با آن غذا مثل یك ماده غذایی خطرناك رفتار می‏كند. این مشكل برای كودك خردسال رخ می‏دهد، زیرا سیستم ایمنی بدن او به طور كامل رشد نیافته و او نمی‏تواند پروتئین موجود در تخم‏مرغ را هضم كند. (بیشتر كودكان نسبت به پروتئینی كه در سفیده تخم‏مرغ وجود دارد و بعضی دیگر نسبت به پروتئین زرده تخم‏مرغ حساسیت نشان می‏دهند.) 
سیستم ایمنی كه به طور طبیعی بدن را در مقابل میكروب‏ها و دیگر بیماری‏ها حفاظت می‏كند، آنتی‏بادی‏هایی دارد كه با پروتئین تخم‏مرغ به مانند یك مهاجم مضر، رفتار می‏كنند. كودكی كه به تخم‏مرغ و غذاهای حاوی آن حساسیت دارد، پس از خوردن آن ممكن است احساس بیماری كند یا دانه‏های كهیرمانند در بدنش ظاهر شوند. 
.
علایم و نشانگان 
پوست: كهیر، اگزما، صورت برافروخته یا متورم. 
دستگاه هاضمه: معده‏درد، اسهال، استفراغ، تهوع، خارش اطراف دهان. 
دستگاه تنفسی: آبریزش از بینی، خس خس سینه، اشكال در تنفس. 
سیستم قلبی ـ عروقی: تپش قلب سریع، فشار خون پایین یا بیماری‏های قلبی. 
در موارد نادر، شخص به واكنش‏های حساسیت‏زای بسیار جدی مبتلا می‏شود كه می‏تواند منجر به «آنافیلاكسی» شود. در این صورت مراقبت‏های فوری پزشكی لازم است زیرا شخص ممكن است مشكلات تنفسی و افت فشار خون پیدا كند. «آنافیلاكسی» با داروی «اپی‏نفرین» درمان می‏شود كه به صورت تزریقی به فرد داده می‏شود. 
.
چگونه حساسیت تشخیص داده می‏شود؟ 
به دلیل آنكه این نوع حساسیت در ابتدا اغلب در كودكان دیده می‏شود، پدر یا مادر ممكن است متوجه شوند كه كودك‏شان دچار خارش می‏شود یا بلافاصله بعد از خوردن تخم‏مرغ بیمار می‏گردد. جواب آن است كه اغلب باید كودكان را تا زمانی كه بزرگ‏تر می‏شوند و نیز نظر قطعی پزشك، از مصرف تخم‏مرغ منع كرد. 
اگر شما یا كودك‏تان فكر كنید كه نسبت به تخم‏مرغ حساسیت دارید، نباید تخم‏مرغ یا هر غذایی را كه حاوی تخم‏مرغ است بخورید تا زمانی كه پزشك شما را ببیند. او ممكن است تصمیم بگیرد كه از شما آزمایش پوست به عمل آورد بنابراین یك قطره خیلی كوچك از عصاره ماده غذایی را روی پوست می‏گذارد و سپس به آرامی و با احتیاط پوست را سوراخ می‏كند تا آن مقدار كم از ماده حساسیت‏زا به داخل پوست نفوذ نماید. اگر آن منطقه از پوست قرمزرنگ و متورم شود، شخص دچار حساسیت می‏باشد. پزشك همچنین دیگر مواد غذایی را كه باعث حساسیت می‏شوند، آزمایش می‏كند. در بعضی موارد، پزشك ممكن است مقدار كمی از خون را نیز آزمایش كند، بخصوص اگر آزمایش‏های پوست جواب قطعی به او ندهد. 
باید به خاطر داشته باشیم كه اگر چه پزشك حساسیت‏های غذایی را با قرار دادن‏تان در معرض مقدار اندكی از غذا آزمایش می‏كند، شما نباید این كار را در خانه انجام دهید! بهترین مكان برای انجام تست حساسیت، مطب پزشك است یعنی جایی كه به شما در صورتی كه حساسیت شدید داشته باشید، دارو می‏دهند. 
.
حساسیت چگونه درمان می‏شود؟ 
بهترین روش برای درمان حساسیت به تخم‏مرغ پرهیز از خوردن آن یا غذاهای محتوی آن است. والدین باید در این امر به كودكان كمك كنند. بعضی از كودكان هیچ گاه حساسیت‏شان به تخم‏مرغ را از دست نمی‏دهند بنابراین آنها باید یاد بگیرند كه: 
ـ چگونه از تخم‏مرغ و غذاهای حاوی آن پرهیز نمایند. 
ـ اگر حساسیت دارند، چگونه آن را درمان كنند. 
.
درمان یك حساسیت
لازم است كودكان دارای حساسیت، طرح و برنامه‏ای داشته باشند كه اگر به طور اتفاقی تخم‏مرغ خوردند، بدانند چه باید بكنند! این برنامه ممكن است شامل خوردن داروهای ضد حساسیت نظیر «آنتی‏هیستامین» و در موارد شدیدتر «اپی‏نفرین» باشد. 
.
پرهیز از خوردن تخم‏مرغ
كودكانی كه نسبت به تخم‏مرغ حساسیت دارند، بعد از مدتی دقیقا می‏دانند كه از چه غذاهایی باید پرهیز نمایند. البته كودكان باید به راحتی از والدین و دیگر بزرگسالان در مورد مطمئن و مناسب بودن یك غذا برایشان سؤال نمایند. جایگزین‏های تخم‏مرغ به دلیل داشتن سفیده تخم‏مرغ عملاً برای كودكان دارای حساسیت مناسب نیستند، به علاوه زرده تخم‏مرغ، پودر تخم‏مرغ، روغن تخم‏مرغ و تكه‏های جامد تخم‏مرغ نیز افراد را با مشكل مواجه می‏نمایند. 
اگر شخص به تخم‏مرغ حساسیت دارد باید از خوردن تمام پروتئین‏های موجود در تخم‏مرغ نظیر «آلبومین» و «گلوبولین» نیز به طور جداگانه پرهیز نماید. اگر او در خانه دوستش یا رستوران است، باید حتما از محتویات داخل غذاها سؤال نماید

تخم مرغ

نکاتی جالب در مورد تخم مرغ های پوسته رنگی

گروه علمی موسسه اطلاعات مرغداری 

1- در پوسته تخم همه نژادهای مختلف ماکیان رنگدانه وجود دارد ولی در تخم های پوسته سفید میزان آن کمتر است.

2- فلزات روی ، مس ، آهن و منگنز از حاملان رنگدانه های پوسته تخم مرغ می باشند.

3- رنگدانه های پوسته در کوتیکول و در قسمت سطحی لایه اسفنجی قرار دارند.

4- یکی از علل گران تر بودن تخم مرغ های پوسته قهوه ای ، مصرف بالای غذا توسط نژاد تولید کننده آن می باشد.

5- رنگ پوسته با ارزش تغذیه ای آن ارتباطی ندارد.

6- رنگ تخم های پوسته رنگی در اثر سرکه از بین می رود.

7- رنگ پوسته قهوه ای تخم مرغها در تابستان و بهار ، روشن تر و در زمستان و پاییز تیره تر می باشند.

8- طراحی مناسب قفس و کاهش استرس سبب بهبود پیگمینتاسیون پوسته تخم مرغ می گردد.

9- پورفیرین ها مستقیما" در خون توسط سلولهای مترشحه پوسته جذب می گردند.

10- منشاء پورفیرین ها ، اویدوکت می باشد.

11- لایه کوتیکول پوسته و ماده زمینه ای آن محل استقرار پورفیرین ها می باشد.

12- اندازه تخم مرغ با میزان رنگدانه ها در پوسته ارتباطی ندارد.

13- در اثر افزایش سن ، تراکم پورفیرین ها کاهش پیدا می کند.

ترجمه و گرد آوری گروه علمی موسسه اطلاعات مرغداری

استفاده از دانه کتان در غني سازي تخم مرغ

غذا نقش مهمي را در سلامتي انسان ايفا مي کند. از بين غذاهايي که مواد مغذي مورد نياز بدن را تامين مي کنند تخم مرغ جايگاه ويژه اي دارد و منبع غني و متوازني از اسيدهاي آمينه، اسيدهاي چرب، مواد معدني و ويتامين ها مي باشد(4). 

از آنجايي که ميزان اسيدهاي چرب، مواد معدني و ويتامين هاي تخم مرغ به راحتي از طريق جيره قابل دستکاري و کنترل است، محققين بسياري در صدد ايجاد تغييرات کمي و کيفي در تخم مرغ برآمده اند. همچنين تخم مرغ به علت دسترسي آسان، بسته بندي طبيعي فوق العاده و مصارف غذايي متعدد مورد توجه قرار گرفته و بسياري کوشيده اند تا تخم مرغ را به بسته اي مواد مغذي مورد نياز انسان تبديل کنند بطوريکه در بعضي از مناطق با غني سازي تخم مرغ از عناصر و ويتامين ها سعي در بر طرف نمودن کمبودهاي اين عناصر در منطقه شده است براي مثال غني سازي تخم مرغ با عنصر يد که در بيشتر جوامع انساني با کمبود آن مواجه هستيم مي تواند مشکل کمبود اين عنصر را بر طرف نمايد. همچنين غني سازي تخم مرغ با اسيدهاي چرب ω-3 مي تواند نسبت اسيدهاي چرب ω-6 به ω-3 را در بدن تصحيح کند و خطر ابتلاء به بيماريهاي قلبي و عرقي را در سالمندان کاهش دهد. غني سازي تخم مرغ با اسيدهاي چرب غير اشباع با چند پيوند دوگانه ω-3 (PUFA n-3) توسط منابع متعددي از قبيل روغن ماهي، دانه کتان، دانه کانولا، دانه چيا و جلبکهاي ريز که از عمده ترين منابع رايج براي اين منظور مي باشند موجب افزايش مقادير اين اسيدهاي چرب در زرده تخم مرغ مي شود.

بيشترين توليد تجاري تخم مرغهاي غني از اسيدهاي چرب امگا-3 از طريق مرغهايي است که جيره هاي غني از دانه کتان دريافت داشته اند. دانه کتان حاوي حدود 42% روغن است که اين روغن خود حاوي بيش از 50% آلفا لينولنيک اسيد(ALA 18:3) مي باشد. افزايش 5 تا 15% دانه کتان باعث افزايش متغيري به ميزان 9 تا 35% در دوکوزاهگزانوئيک اسيد (DHA) تخم مرغ مي شود. البته تحقيقات جديدتر مقدار مناسب دانه کتان را در جيره 5 درصد تعيين کرده است زيرا دانه کتان بخصوص دانه نارس آن حاوي مقدار کمي از گليکوزيدهاي سيانوژنيک بنام لينامارين و آنزيمي همراه با آن بنام ليناز است که در اثر هيدروليز آن سيانيد هيدروژن آزاد مي شود که به شدت سمي بوده و در ترکيب سيانيد با سيتوکروم اکسيداز باعث توقف فوري تنفس سلولي و مرگ مي شود(1). در آزمايشي که توسط شيدلر و فرانينگ (1996) انجام شد، اثرات ترکيبي واريته، سطح، شکل و شرايط نگهداري دانه کتان بر توليد و ترکيب تخم مرغ در مرغهاي تغذيه شده با ويتامين E مورد بررسي قرار گرفت. سطوح 5 ، 10 و 15 درصد دانه کتان دانه کتان آسياب شده و کامل با جيره شاهد ذرت-سويا يا روغن ماهي مقايسه شد. در مقايسه با شاهد، دانه کتان باعث کاهش مصرف خوراک، افزايش وزن و وزن تخم مرغ شد. در حاليکه، دانه کتان و روغن ماهي توليد تخم مرغ را در مقايسه با شاهد (1/38 %) به ترتيب 9/88 و 0/93 % بهبود دادند. مقدار لينولنيک اسيد در تخم مرغ با افزايش سطح دانه کتان افزايش يافت (31/2 ، 18/4 و 38/6 % در چربي زرده به ترتيب با سطوح 5 ، 10 و 15 % دانه کتان). دانه کتان و روغن ماهي بطور معني داري درصد سفيده را در مقايسه با شاهد افزايش و درصد زرده را کاهش دادند ولي اثري بر کلسترول تخم مرغ نداشتند. هيچ تفاوتي ميان دانه کتان آسياب شده و کامل در متغيرهاي اندازه گيري شده مشاهده نشد(3).

ليسون و همکاران (2000) نيز مرغهاي تخمگذار را براساس وزن بدن به گروههاي سبک، متوسط و سنگين تقسيم کردند و با جيره هاي حاوي 0، 10 و 20 درصد دانه کتان تغذيه نمودند. صرف نظر از تقسيم بندي وزني، تغذيه 20% دانه کتان موجب رشد ناکافي، کاهش توليد تخم مرغ و افزايش مصرف خوراک گرديد. از اين آزمايش اين طور نتيجه گيري مي شود که توليد کمتر تخم مرغ در پرندگان تغذيه شده با سطوح بالاي دانه کتان ممکن است به دليل وجود مواد ضد مغذي يا کاهش انرژي متابوليسمي در جيره باشد(2).

مهندس مازيار محيطي اصلي 

دانشجوی کارشناسی ارشد تغذيه دام دانشگاه تربيت مدرس

جيره بندي آب آشاميدني مرغهاي تخمگذار در قفس

درچند سال اخير مرغداران صنعتي به منظور کاهش مصرف بي رويه و ريخت و پاشآب در مرغهاي تخمگذار برنامه هاي جيره بندي آب را عملا مورد بررسي قرارداده اند موسسه تحقيقات کاربردي طيور در کشور هلند با انجام کارهايتحقيقاتي گسترده اثر جيره بندي آب را از طريق محدود کردن مدت زماندسترسي طيور به آب بررسي کرده است . در مرغ هاي تخمگذار جيره بندي آبنسبت به دسترسي هميشگي به آن مزيت هايي دارد . مطلب فوق نتيجه نخستينآزمايشي است که توسط مرکز تحقيقات کاربردي طيور هلند انجام شده استمحققين فوق همچنين در اين ارتباط هيچ اثر نامطلوبي در توليد تخم مرغومرگ و مير طيورمشاهده نکردند اين مشاهده شايان ذکر است که در مرغ هايتخم قهوه اي مصرف آب کمتر و در برخي موارد در صد ماده خشک فضولات دفعيانها بالاتر بود در اين آزمايش درزمان جيره بندي اب اغلب تخم مرغها يتميزتري مشاهده مي شد دليل آن بدرستي روشن نيست اما بنا بدلايل نامشخصيتعداد تخم مرغ هاي کثيف دراين آزمايش کم بودآزمايش فوق پاسخ روشني را درمورد سن پرندگان درزمان شروع جيره بندي آب بيان نمي کند اگر چه بنظر ميرسد که در مرغ هاي تخمگذار جيره بندي آب قبل از زمان حداکثر توليد تخممرغ آثار منفي بر توليد تاثير منفي ندارد تغيير زمان جيره بندي آب ازيک روز به روز ديگر هيچ مشکلي را ايجاد نمي نمايد.

پرسشهاي بي پاسخ

پساز انجام نخستين آزمايش ، پرسش هاي زيادي بي پاسخ باقي ماند بنابراينآزمايش ديگري براي بررسي دو مسئله ذيل صورت گرفت:

1-آيا زمان دريافت آب و خوراک توسط پرندگان تاثيري بر درصدتخم مرغهايکثيف دارد ؟ به منظور بررسي اين موضوع قطع آب يا خوراک د رهنگامبيشترين تخمگذاري انجام شد .

2-آيا در اين برنامه دادن آب و خوراک به مرغهاي تخمگذار بلافاصله بعد ازشروع روشنايي ضروري است .

ازانجام اين آزمايش چنين استنباط شد که تغذيه مرغ هاي تخمگذار بلافاصلهپس از شروع روشنايي تاثيرکمي بر روي توليد تخم مرغ دارد اختلاف مشخصيبين ميزان توليد تخم مرغ ، مصرف آب و خوراک ، مرگ ومير و مقدار مادهخشک فضولات مرغ هاي تخمگذار قهوه اي و سفيد مشاهده نشد اگر چه در اينآزمايش نوع برنامه آب دهي بر کيفيت تخم مرغ تاثير داشت اما ولي بنظر ميرسد که ارتباط کمي بين آن دو وجود داشته باشد درمرغ هاي تخمگذاري کههنگام صبح آب و خوراک دريافت نمي کردند اثر منفي واضحي بر توليد تخممرغ مشاهده شد اين مرغ هاي تخمگذار تحت برنامه جيره بندي آب در آزمايشاول بود در عين حال در آزمايش اول آب رساني به مرغ در طول روز بطوريکساني انجام شد ظاهرا در مرغ هاي تخمگذار نه تنها مدت زمان دسترسي بهآب بلکه چگونگي دوره هاي آب در طول روز نيز مهم مي باشد.

برنامههاي آب رساني

درآزمايش سوم که با گروه جديدي از مرغ هاي تخمگذارانجام شد تاثير چندينبرنامه آب رساني بر توليد تخم مرغ بررسي شد محققين در اين آزمايش بهنتايج جالبي پي بردند آنها دريافتند که در مرغ هاي تحت جيره بندي آب ،ميزان مصرف آب و نسبت آب به خوراک کمتر بود و بنظر مي رسيد که فضولاتآنها قدري خشک تر باشد درصد تخم مرغهاي کثيف در مرغهاي تخم سفيدي کهتحت برنامه جيره بندي آب بودند پايين تر بود اما در مرغ هاي تخم قهوهاي اين گونه نبود همچنين درصد تخم مرغ هاي شکسته د رمرغ هايي که تحتبرنامه جيره بندي اب بودند پايين تر بود توضيحي براي اين پديد ه نميتوان بيان کرد جيره بندي آب هيچ تاثيري بر ميزان سفيده و رنگ زردهنداشت جيره بندي آب همچنين هيچ تاثيري بر وزن تخم مرغ ها نداشت .ارتباط ميان زمان آب رساني و زمان خوراک دهي در ازمايش چهارم بررسي شدآب رساني و ياخوراک دهي بود اين که آب عامل موثرتري نسبت به خوراک استو يا اين که خوراک عامل موثرتري نسبت به آب مي باشد در مرغ هاي تخمسفيد هيچ اختلافي درتوالي آب رساني و يا خوراک دهي مشاهده نشد بنظر ميرسيد که در مرغ هاي تخم قهوه اي اول خوراک و سپس آب منجر به کاهشتخمگذاري مي شد اما اين کاهش احتمالا بدليل اختلاف در درصد مرگ وميرباشد از اين آزمايش مي توان استنباط کرد که خوراک دهي مرغها قبل از آبدادن به آنها تاثيرمثبتي بر روي توليد تخم مرغ ندارد .

اثراترفتاري

بهجز تاثير برنامه جيره بندي آب برنتايج فني و کيفيت کود مرغهاي تخمگذار، تحقيقاتي جهتدانستن بيشتر در مورد اثرات آن بر روي رفتار مرغهاي تحت آزمايش انجامشده است اين بررسي در طي آزمايش سوم انجام گرديد . نتايج اين مطالعاترفتاري نشان مي دهد که جيره بندي آب هيچ تاثير نامطلوبي بر رفاه وآسايش مرغ هاي تخمگذار ندارند درعين حال مطالعه فوق براي بيان نتيجهنهايي جيره بندي آب بر وضعيت رفاهي مرغ هاي تخمگذار بسيار کم مي باشد.

جيرهبندي آب بر رفتار تغذيه اي مرغها تاثيري نداشت بنابراين مي توان نتيجهگرفت که بدليل جيره بندي اب مرغهاي تخمگذار دوره آشاميدن کمتري داشتندتعداد دفعات آشاميدن در مرغ هايي که تحت جيره بندي خفيفي بودند نسبت بهمرغ هاي تحت جيره بندي متوسط آب يا بدون جيره بندي بالاتر بود رفتارتهاجمي و تقليدي تنها در مرغ هاي تخم سفيد ديده شد اين رفتار در مرغهاي تخم قهوه اي ديده نشد . مرغ هاي تحت جيره بندي آب نسبت به گروهديگر بيشتر همديگر را از کنار سرپستانک ها پس مي زدند اين رفتار بويژهدرزمان شروع دسترسي به آب اتفاق مي افتاد چرا که پس از برقراري آب تماممرغها در يک زمان تمايل به نوشيدن آب داشتند اين رفتار هجومي مرغ ها بهسرپستانک با رفتار پرخاشگري انها مرتبط نيست . ازآنجايي که طول آب خوريها در مرکز تحقيقاتي نسبت به مزارع تجارتي کمتر است نمي توان بيان کردکه حداقل دوره زماني لازم براي دسترسي به آب چقدر مي باشد.

 منبع :

فصلنامه چکاوک – شماره 36–بهروز دستار

مشکلات تولید تخم مرغ

مشکلات تولید تخم مرغ در گله های مرغ 

مترجم : مهندس کمال سلماسی

برای رسیدن به بهترین تولید و سود دهی ٬مشکلاتی سر راه وجود دارد که باید آنها را شناخت و حل نمود . این مشکلات بطور خلاصه عبارتند از : 

مشکل در تخمگذاری :

معمولاً این مسئله در مرغان تخمگذار اتفاق می افتد که علل آن :

1- تورم در کانال تخم(لوله فالوپ )یا فلجی ماهیچه ای و یا پیچ خوردگی کانال .

2- وجود تخم دوزرده بحالت غیر طبیعی .

3- کم شدن ویا توقف ترشح مخاطی داخل کانال . 

در صورت بروز مشکلات فوق ٬ملاحظه میشود که مرغ حالت تخم گذاشتن را مکرراً بخود می گیرد بدون اینکه تخمی بگذارد در لانه زیاد باقی می ماند .

راه حل :

1- با فشار و مالش شکم و یا چرب نمودن کلوآک و مجرا با وازلین توسط انگشت . 

2- در صورتی که تخم سالم خارج نشود ٬آنرا بشکنید محتویات را خارج کرده و پس از آن پوسته و باقی محتویات را خارج کنید . پس از آن مجرا را با سرم فیزیولوژیکی نمکی شستشو دهید .

تولید تخم مرغ با پوسته نازک :

این مشکل به علل زیر بروز میکند :

1- بالا رفتن دمای هوا . دمای بالا بر روی کلسیم در خون تاثیر زیادی گذاشته و بالطبع کلسیم پوسته تخم مرغ را کاهش میدهد . 

2- معمولاً در اواخر دوره تخم گذاری ضخامت پوسته کاهش می یابد و پس از پر ریزی ضخامت پوسته افزایش می یابد . 

3- افزایش رطوبت تاثیر دما را افزایش می دهد و همان نتیجه تاثیرات دمای بالا را باعث می گردد . 

4- کمبود کلسیم یا ویتامین d3 و یا اختلال در نسبت کلسیم و فسفر در دان مرغان . 

5- عدم وجود پودر سنگ در دان جهت پیشگیری از تاثیرات دما .

6- ابتلا به انگل های داخلی که دیواره دستگاه گوارش و روده را تخریب میکنند و باعث کاهش کلسیم می گردند . 

7- عامل وارثتی که باعث ایجاد پوسته نازک یا ضخیم میگردد . 

  پیشگیری و درمان :

1- در هنگام بالا رفتن هوا ترجیحاً غذا شب هنگام و اول صبح داده شود .

2- تهویه خوب سالن ها و استفاده از دستگاههای خنک کننده 

3- اضافه نمودن پودر سنگ در دان مرغ به اندازه کافی و همچنین افزودن نسبت کلسیم به ویتامین E با درنظر گرفتن نسبت کلسیم و فسفر .

تولید تخم مرغ کوچک :

بیماریهای تنفسی مانند تورم برنشها و بیماری نیو کاسل تاثیر زیادی بر کوچک شدن تخم مرغ ها دارد . 

همچنین بالا رفتن حرارت سالن بیش از 35 درجه سانتی گراد برای چندروز باعث کم حجم شدن تخم مرغ ها می گردد . در صورت کم شدن نسبت پروتئین (زیر 16%)و یا اینکه پروتئین حیوانی کمتر از 4%بشود تاثیر زیادی بر حجم تخم مرغها خواهد داشت . ولی کلسیم و ویتامین E دان تاثیر کمی بر کوچک شدن تخم مرغ ها دارد . البته این را باید بدانیم که عوامل ارثی مخصوص گله مهم است و باید انتخاب علیه این صفت صورت گیرد و پیشگیری اصلی اجتناب از علل مسبب آن است .

تخم مرغ دارای بو ومزه ماهی است 

ثابت گردیده که بالا بودن پودر ماهی در دان مرغ 20%و یا اضافه نمودن روغن ماهی به دان تا 20%در مرغان سالم تاثیری روی طعم و بوی تخم مرغ ندارد و ترکیبات دان باعث ظهور چنین معضلی نیستند (آنچنانچه قبلاً گفته میشود ) بلکه علت اصلی اختلال در بخش تولید کننده تخم مرغ است که ارثی بودن آن ثابت گردیده است . معمولاً مرغان مبتلا به این عارضه تنفس آنها بو دار است 
(بوی ذرت فاسد شده)٬میتوان این مرغان را در شب با استشمام تنفس آنها شناسایی نمود . البته روش دیگری برای شناسایی وجود دارد (با قرار دادن مرغان در قفس مخصوص و شکستن یک تخم مرغ از هر کدام ٬آنها را شناسایی نمود ).

تخم گذاری در منطقه شکمی :

این حالت وقتی ایجاد میشود که تخم مرغ کامل شده وارد کانال نمی شود و به ناحیه بطنی وارد می گردد که حالت جسم خارجی به خود میگیرد و دور آنرا الیاف و نسوج فرا می گیرند و مرغ از تخم میافتد . این مسئله قابل شناسایی نیست مگر بعد از مردن مرغ .

 

  مآخذ : مجله صنعت مرغداری – ش 84 – ص 41

 

بهبود كيفيت‌ پوسته‌ تخم‌ مرغ‌در درجه‌ حرارت‌ بالاي‌ محيط با استفاده‌ ازبي‌كربنات‌ سدي

بخش‌ عمده‌اي‌ از مرغان‌ تخمگــذاردر مناطق‌ آب‌ و هواي‌ مختلف‌ كشورنگــه‌داري‌ مي‌شوند كه‌ تنش‌ گــرمايي‌احتمالا يك‌ عامل‌ مديريتي‌ مهم‌ دربرخي‌ از مراحل‌ تخمگــذاري‌ آنهاست‌.مشكل‌ اساسي‌ در هنگــام‌ بروز تنش‌گــرمايي‌ به‌ واسطه‌ عدم‌ مصرف‌ كافي‌خوراك‌ توسط پرندگــان‌ بروز مي‌نمايد،هم‌چنين‌ تغييرات‌ اندكي‌ در متابوليسم‌پرندگــان‌ به‌ وجود مي‌آيد كه‌ بر ميزان‌توليد و كيفيت‌ پوسته‌ اثر مي‌گــذارد.اغلب‌ در تشكيلات‌ مرغ‌ مادر تعدادي‌تخم‌ مرغ‌ به‌ علت‌ نازك‌ بودن‌ پوسته‌،قابل‌ جوجه‌كشي‌ نيستند و از طرفي‌ نازك‌بودن‌ پوسته‌ سبب‌ بالا رفتن‌ درصد تخم‌مرغ‌هاي‌ شكسته‌ مي‌شود. در نتيجه‌تعدادي‌ از تخم‌ مرغ‌هاي‌ قابل‌جوجه‌كشي‌ تلف‌ مي‌گــردد. ضخامت‌پوسته‌، وضعيت‌ قالب‌ و شكل‌ تخم‌ مرغ‌نيز از عوامل‌ مهم‌ اقتصادي‌ هستند كه‌ درحفظ و كيفيت‌ پوسته‌ تخم‌ مرغ‌ موثرند.عوامل‌ محيطي‌ و نحوه‌ نگــه‌داري‌، تاثيرزيادي‌ در حفظ و كيفيت‌ پوسته‌ تخم‌ مرغ‌دارد. در اين‌ خصوص‌ افزودن‌ بي‌كربنات‌سديم‌ به‌ جيره‌ يا آب‌ آشاميدني‌ دردرجه‌ حرارت‌ بالا فوايد زيادي‌ را دربرخواهد داشت‌.

اثر درجه‌ حرارت‌ بر كيفيت‌پوسته‌ تخم‌ مرغ‌:

اثر درجه‌ حرارت‌ بالا اشتها، كيفيت‌تخم‌ مرغ‌ و عملكرد مرغ‌هاي‌ تخمگــذاررا كاهش‌ مي‌دهد. كيفيت‌ پوسته‌ تخم‌مرغ‌ عمدتاتوسط درجه‌ حرارت‌ بال‌تحت‌ تاثير قرار مي‌گــيرد در حالي‌ كه‌توليد تخم‌ مرغ‌ و وزن‌ تخم‌ مرغ‌ تا حدي‌توسط كاهش‌ خوراك‌ تحت‌ تاثير قرارمي‌گــيرند. روش‌هايي‌ شامل‌ تغذيه‌ جيره‌با تراكم‌ مواد غذايي‌ بالا و استفاده‌ ازتغـــذيه‌ خــــــود انـــــــتخابي‌ (Self_ selection feed)براي‌ بهبود عملكردمرغ‌هاي‌ تخمگــذار در درجه‌ حرارت‌ بالانسبتاموفقيت‌آميز مي‌باشد.

حداقل‌ توليد حرارت‌ توسط بدن‌ درحدود 23 درجه‌ سانتي‌گــراد مشاهده‌مي‌گــردد. در دماي‌ پايين‌تر از اين‌ مقدار،پرندگــان‌ مجبور هستند جهت‌ گــرم‌ نگــه‌داشتن‌ بدن‌شان‌ حرارت‌ بيشتر توليدنمايند. توليد حرارت‌ فقط در ناحيه‌كوچكي‌، بين‌ 19 تا 27 درجه‌سانتي‌گــراد، در حداقل‌ مي‌باشد.

در دماي‌ بالاتر از 27 درجه‌سانتي‌گــراد پرندگــان‌ براي‌ خنك‌ كردن‌خود شروع‌ به‌ مصرف‌ انرژي‌ بيشتري‌مي‌كنند، در دماي‌ 27 درجه‌ سانتي‌گــراداتساع‌ برخي‌ از عروق‌ خوني‌ آغازمي‌گــردد تا بدين‌ وسيله‌، ظرفيت‌خنك‌سازي‌ بدن‌ افزايش‌ يابد. علائمي‌كه‌ به‌ راحتي‌ توسط مرغدار قابل‌مشاهده‌ است‌ نفس‌نفس‌ زدن‌ (Panting)و پايين‌ افتادگــي‌ بال‌هاست‌ كه‌ در دماي‌كمي‌ بالاتر قابل‌ مشاهده‌ هستند.

تغيير در ميزان‌ الكتروليت‌هاي‌پلاسما، مانند سديم‌، پتاسيم‌ وبي‌كربنات‌ در تمام‌ دسته‌هاي‌ طيور درشرايط آب‌ و هوايي‌ گــرم‌ مشاهده‌مي‌گــردد.

اين‌ تغييرات‌ براي‌ مرغان‌ تخمگــذاراز اهميت‌ ويژه‌اي‌ برخوردار مي‌باشند.زيرا اين‌ مواد مغذي‌ در فرآيند ساخت‌پوسته‌ دخالت‌ دارند. در حقيقت‌ تغييردر الكتروليت‌هاي‌ پلاسما، احتمالاعامل‌ شروع‌ نفس‌نفس‌ زدن‌ در پرندگــان‌تحت‌ تنش‌ گــرمايي‌ مي‌باشد. هنگــامي‌ كه‌تعادل‌ الكتروليتي‌ در جهت‌ ايجاد شرايطاسيدي‌ در خون‌ سوق‌ مي‌يابد، سبب‌تحريك‌ پرنده‌ در جهت‌ افزايش‌ سرعت‌تنفس‌ مي‌گــردد. امكان‌ تغيير تعادل‌الكتروليتي‌ پرنده‌ در جهت‌ جلوگــيري‌ ازتنش‌ و يا مقابله‌ با افت‌ كيفيت‌ پوسته‌ دراين‌ زمينه‌ بايد مورد توجه‌ قرار گــيرد.

استفاده‌ از مكمل‌ بي‌كربنات‌سديم‌: 

مكمل‌ بي‌كربنات‌ سديم‌ موجب‌بهبود كيفيت‌ پوسته‌ تخم‌ مرغ‌ در مرغ‌هادر درجه‌ حرارت‌ بالا در طي‌ دوره‌تشكيل‌ پوسته‌ سازي‌ تخم‌ مرغ‌ مي‌گــردد.نتايج‌ حاصله‌ از آزمايش‌ نشان‌ مي‌دهدكه‌ افزودن‌ 1 درصد بي‌كربنات‌ سديم‌ درجيره‌ در مواقعي‌ كه‌ درجه‌ حرارت‌ سالن‌30 تا 35 درجه‌ سانتي‌گــراد است‌ موجب‌بهبود استحكام‌ پوسته‌ تخم‌ مرغ‌مي‌گــردد.

وقتي‌ مرغ‌ها در درجه‌ حرارت‌ بالانگــه‌داري‌ شوند منجر به‌ آلكالوز تنفسي‌(پلاسماي‌ قليايي‌) مي‌شوند، در اين‌صورت‌ دي‌ اكسيد كربن‌ از خون‌ وبي‌كربنات‌ از خون‌ و مايعات‌ بدن‌ دفع‌مي‌گــردد لذا گــازكربنيك‌ كمتري‌ براي‌تشكيل‌ كربنات‌ كلسيم‌ باقي‌ مي‌ماند.اتلاف‌ دي‌ اكسيد كربن‌ براي‌ نيازبي‌كربنات‌ خون‌ جهت‌ بافري‌ شدن‌يون‌هاي‌ هيدروژن‌ كه‌ در طي‌ تشكيل‌پوسته‌ تخم‌ مرغ‌ توليد مي‌شود مورداهميت‌ قرار دارد. بي‌كربنات‌ قسمت‌عمده‌اي‌ از پوسته‌ تخم‌ مرغ‌ را تشكيل‌مي‌دهد و عمل‌ فوق‌ منجر به‌ ايجادرقابت‌ بين‌ كليه‌ و غده‌ پوسته‌ساز براي‌بي‌كربنات‌ سديم‌ در حفره‌ پوسته‌ساز بركيفيت‌ پوسته‌ تخم‌ مرغ‌ اثر مي‌گــذارد.

بنابراين‌ ممكن‌ است‌ در درجه‌حرارت‌ بالا مرغ‌ها احتياج‌ به‌ مواد مغذي‌بيشتري‌ براي‌ تامين‌ بي‌كربنات‌ داشته‌باشد.

نتايج‌ حاصل‌ از آزمايشات‌ نشان‌ داده‌است‌ كه‌ در درجه‌ حرارت‌ بالا افزودن‌بي‌كربنات‌ سديم‌ در جيره‌ سود اقتصادي‌دربر خواهد داشت‌. استفاده‌ از يك‌برنامه‌ نوردهي‌ 16 ساعت‌ در روز باعث‌مي‌شود كه‌ بي‌كربنات‌ به‌طور مناسب‌مورد استفاده‌ قرار نگــيرد، زيرا در طي‌دوره‌ تاريكي‌ بي‌كربنات‌ مصرف‌نمي‌شود و در اين‌ صورت‌ پوسته‌ تخم‌مرغ‌ به‌طور طبيعي‌ اتفاق‌ مي‌افتد. بنابراين‌ استفاده‌ از يك‌ برنامه‌ نوردهي‌ مداوم‌براساس‌ همزماني‌ تشكيل‌ پوسته‌ تخم‌مرغ‌ را مشروط به‌ اين‌ كه‌ مرغ‌ به‌ جيره‌كلسيم‌ در طي‌ دوره‌ تشكيل‌ پوسته‌سازي‌تخم‌ مرغ‌ دسترسي‌ داشته‌ باشد، بهبودمي‌دهد.



اگــر 0/5 درصد بي‌كربنات‌ سديم‌ به‌جيره‌اي‌ كه‌ حاوي‌ سنگــ‌ آهك‌ به‌ عنوان‌منبع‌ كلسيم‌ باشد افزوده‌ شود، در اين‌صورت‌ 16 ساعت‌ نوردهي‌ منجر به‌بهبود كيفيت‌ پوسته‌ تخم‌ مرغ‌ بيشترمي‌شود. بهبود در كيفيت‌ پوسته‌ تخم‌مرغ‌ براي‌ مرغ‌هايي‌ كه‌ با جيره‌ حاوي‌آهك‌ به‌ عنوان‌ منبع‌ كلسيم‌ تغذيه‌مي‌شوند، وقتي‌ حاصل‌ مي‌شود كه‌ دوره‌نوردهي‌ روزانه‌ از 16 به‌ 24 ساعت‌افزوده‌ شود. 

تدوين‌: مهندس‌ رضا گــلي‌اسكاردي‌
كارشناس‌ ارشد معاونت‌ امور دام‌ وزارت‌ جهادكشاورزي‌



منبع : مجله صنعت مرغداري

تنش گرمایی و کیفیت پوسته

 

درجه حرارت محیطی در اکثر نواحی گرمسیری دراغلب اوقات سال تقریبا بالاتر از مقدار مطلوب در اغلب برای پرورش مرغ های تخمگذار است زیانی که در نتیجه کیفیت پایین پوسته به این صنعت وارد می شود قابل توجه است راهکارهای تغذیه ای متعددی برای کمک به کاهش این مشکل در دسترس می باشند صنعت پرورش طیور هندوستان در محدوده وسیعی از شرایط زراعی – اقلیمی از گرم و مرطوب در ناحیه ساحلی تا هوای بسیار گرم و خشک در مرکز هند گسترده شده است بخش های زیادی از این کشور دماهای 35 تا 43 درجه سانتی گراد را از فوریه تا جولای شاهد می باشند درجه حرارت محیطی مطلوب برای مرغهای تخمگذار بین 13 تا 23 درجه سانتی گراد است تنش گرمایی مرگ و میر را افزایش داده مصرف غذا تولید و وزن تخم مرغ و کیفیت پوسته را کاهش می دهد کاهش کیفیت پوسته تخم مرغ در اثر تنش گرمایی ، به خصوص درمرغهای تخمگذار مسن ، احتمال شکستگی پوسته و الوده شدن سایر تخم مرغهای با کیفیت را افزایش می دهد ماندگاری تخم مرغهایی که به این صورت آلوده شده اند به دلایل تغییرات میکروبی و فیزیکوشیمیایی کاهش یافته از طرف دیگر بازار پسندی آن نیز پایین می آید بررسی انجام شده در سال 1977 نشان داد که وقوع نرمی پوسته یا تخم مرغهای بدون پوسته و غیره بین 4/2 تا 1/16 درصد از کل تخم مرغهای جمع آوری شده متغیر بود وقوع نقایص پوسته و شکستگی تخم مرغها در مناطق خشک و گرمسیر به بیش از 21 درصد از کل تخم مرغهای تولیدی افزایش یافت از آنجایی که درجه حرارت محیطی در کشورهای گرمسیر تقریبا همیشه در بخش عمده ای از سال بالاتر از حد مطلوب برای مرغهای تخمگذار است زیان وارده به صنعت پرورش مرغهای تخمگذار به دلیل کیفیت ضعیف پوسته چشمگیر است .

 

اثرات زیانبار تنش گرمایی بر کیفیت پوسته تخم مرغ

در مدت تنش گرمایی مصرف کلسیم به طور مستقیم در نتیجه افت مصرف غذا کاهش می یابد که این مسئله باز جذب استخوانی و درنتیجه هیپر فسفاتمی را تحریک می کند این حالت مانع از تشکیل کربنات کلسیم در غده پوسته ساز مرغهای تخم گذار می شود 

 

· عمل طبیعی غذا خوردن مرغهای تخمگذار درهنگام صبح ، مواد غذایی تشکیل دهنده پوسته تخم مرغ را برای پرندگان غیر قابل دسترس می کند بخش عمده کلسیم از طریق دوازدهه در خلال 30 دقیقه پس ازغذا خوردن جذب می شود مرحله حساس تشکیل پوسته تخم مرغ غالبا بین 10 تا 12 ساعت پس از تخمگذاری درهنگام شب انجام می گیرد زمانی که مصرف غذا ناچیز است و این امکان وجود دارد که قابلیت دسترسی به کلسیم خون در حساسترین دوره تشکیل پوسته سریعا کاهش پیدا کند با اینکه بخشی ازذرات ریز پوسته در سنگدان جای میگیرند ولی هنگامی که سایر مواد مغذی همچون ویتامین D3 اسیدهای آمینه و فسفر در دستگاه گوارش وجود نداشته باشند جذب آنها از مجرای گوارشی به خوبی انجام نمی شود پرندگان صرفا با کلسیم استخوانی و در غیاب منبع جیره ای قادر به حفظ مناسب فرآیند آهکی شدن پوسته حتی برای یک روز نمی باشند . عیب دیگر غذا دادن در هنگام صبح اثر گرمازایی بالای آن می باشد که اغلب با زمان افزایش حرارت محیطی مصادف می شود در ضمن این اثر دردرجه حرارت محیطی بالاتر نسبت به 20 درجه سانتی گراد به مدت طولانی دامه می یابد .

· هیپرترمی در پرندگان موجب نفس نفس زدن و آلکالوز تنفسی می گردد دراین وضعیت غلظت CO2 پلاسما کاهش می یابد ودراین هنگام برای باز گرداندن PH خون به مقدار طبیعی حذف خارجی یون بی کربنات ادامه می یابد آلکالوز تنفسی ضمن آنکه دفع بی کربنات را از طریق کلیه ها افزایش می دهد منجر به رقابت مستقیم بین کلیه و رحم برای جذب این یون نیز می شود که در پی آن ضخامت پوسته تخم مرغ کاهش می یابد .

· به موجب تنش گرمایی ، تمرکز فعالیت کربنیک انهیدراز دررحم کاهش می یابد ودر نتیجه ذخیره پوسته تخم مرغ مختل می شود .

· زیادی کلر در جیره غلظت بی کربنات خون را که نقش مهمی در آهکی شدن پوسته تخم مرغ دارد کاهش می دهد همچنین این موضوع اثرات زیانبار تنش گرمایی بر مرغهای تخمگذار را هرچه بیشتر تشدید می کند .

· دراثر تنش گرمایی خون بیشتری به سوی بافت های محیطی منحرف می شود که با کاهش جریان خون دراندام های داخلی مثل اویدوکت ، همراه است و در نتیجه منجر به تضعیف کیفیت پوسته می گردد .

· شکل فعال ویتامین درسنتز پروتئین متصل به کلسیم که جهت تعادل کلسیم و فسفر در مدت تشکیل پوسته ضروری است دخالت دارد توانایی مرغ های تخمگذار برای تبدیل ویتامین D3 به شکل فعال آن در مدت تنش گرمایی کاهش می یابد .

· اسید اسکوربیک برای سنتز ماتریکس آلی پوسته تخم مرغ ضروری است این ماده ضروری اثرات بیماری زایی تنش گرمایی را با کاهش غلظت کورتیکوسترون پلاسما در پرنده پایین می اورد توانایی پرندگان برای سنتز اسید اسکوربیک در خلال تنش گرمایی کاهش می یابد .

· نیاز جوجه های در حال رشد به پتاسیم در حرارت های محیطی بالاتر افزایش می یابد نتایج تحقیقات افزایش نیاز به پتاسیم جیره ای از 4/0 درصد به 6/0درصد رامقارن با افزایش درجه حرارت محیطی از 7/25 به 8/37 درجه سانتی گراد را نشان می دهد .

· تنش گرمایی ذخیره کردن چربی را تشدید می کند که در واقع باعث تقویت اثرات زیان بار آن می شود .

 

راهکارهای تغذیه ای کاهش تنش گرمایی در مرغهای تخمگذار

شیوه مطلوب کاهش اثرات بیماری زای تنش گرمایی با نگهداری پرندگان در جایگاه هایی با محیط کنترل شده قابل انجام است پرورش مرغهای تخمگذار تجاری درمحیط کنترل شده که در کشورهای توسعه یافته اجرا می شود در کشورهای در حال توسعه عملی نیست بنابراین اتخاذ نامطلوب تنش گرمایی بر کیفیت پوسته را کاهش خواهد داد که در نتیجه آن سود ناخالص مزرعه دار افزایش می یابد .

 

· افزایش تراکم ماده مغذی درجیره روشی رایج در تغذیه مرغهای تخمگذار در طول تابستان است که تولید و وزن تخم مرغ و نه کیفیت پوسته را بهتر می کند محتوای انرژی جیره ها با اضافه کردن چربی افزایش داده می شود در حالی که سرعت عبور غذا در مجرای گوارشی کاهش می یابد درنتیجه بهره وری از غذا بالا می رود .

مکمل چربی درجیره های طیوری که در درجه حرارت محیطی بالا قرار دارند تنش گرمایی را به حداقل رسانده واین حالت به دلیل مقادیر کمتر حرارت افزایشی ناشی از چربی می باشد . غذادهی پرندگان در هنگام غروب ذخیره یکنواختی از کلسیم مورد نیاز برای شکل گیری مناسب پوسته تخم مرغ را تامین خواهد کرد که درنتیجه آن کیفیت خوب پوسته در طول ماه های تابستان حفظ می شود .

· در ماه های تابستان برای مرغهای تخمگذار مسن ، کلسیم اضافی باید به نسبت 1 گرم به ازای هر پرنده به شکل صدف خرد شده یا سنگ اهک عرضه شود مقدار مکمل بالاتر و بیشتر از مقدار معمولی کلسیم جیره ای که برای مرغهای تخمگذار توصیه می شود می باشد .

· اندازه مطلوب ذرات منابع کلسیمی بایدبه صورتی حفظ شود که کلسیم مورد نیاز در زمان تشکیل پوسته را تامین نماید حداقل اندازه منبع کلسیم برای افزایش ابقا در سنگدان در حدود 1 میلی متر است .

· میزان فسفر غیر فیتینی را باید در حد 3/0 درصد به نسبت 10:1 با کلسیم جیره محدود کرد .

· آب آشامیدنی کربناته می تواند تنش گرمایی در طیور را کاهش دهد این آب به تعادل اسید و باز کمک نموده همچنین مصرف آب را حدود 25 درصد درمدت تنش گرمایی افزایش دهد . 

· مکمل جیره ای بی کربنات سدیم و اسید اسکوربیک اثرات شدید محدوده دمایی بالا را بر عملکرد مرغهای تخمگذار کم می کند 250 میلی گرم اسید اسکوربیک در کیلوگرم جیره مرغ های تخمگذار تولک رفته تولید تخم مرغ وکیفیت پوسته تخم مرغ را به واسطه افزایش جذب روده ای کلسیم یا از طریق افزایش باز جذب کلسیم استخوان به واسطه تولید بهتر می کند .

· تنش گرمایی احتیاج متا بولیک برای بی کربنات ، ویتامین D3 و پتاسیم را افزایش می دهد بنابراین مکمل جیره ای و یا آبی ازبی کربنات ها ویتامین D3 و نمک های پتاسیم کیفیت پوسته تخم مرغ را در خلال تنش گرمایی بهتر می کند .

· از آنجا که بیشتر اثرات بیماری زای تنش گرمایی به دلیل هیپرترمی هستند هر یک ازعوامل شیمی درمانی مثل اسید سالیسیلیک ، آسپرین و غیره ممکن است حرارت بدن مرغهای تخمگذار را در طول تنش گرمایی کاهش داده در نتیجه اثرات زیانبارش را تخفیف دهند اما استفاده ازاین ترکیبات در جیره های طیور به جنبه اقتصادی مکمل بستگی دارد . 

خورانیدن آگونیست ها یا آنتاگونیست هایی از کاته کولامین ها مانند آسپارتات منیزیم ،سولفات روی ، دیازپام ، متیراپون یا کلونیدین سطح خونی کاته کولامین ها را طی تنش گرمایی کاهش میدهد در نتیجه کیفیت مطلوب پوسته در طول حرارت های محیطی بالا حفظ می شود .

 

فصلنامه چکاوک – شماره 41- مهندس مهدی کلائی

كرچي كرچي شدن

كرچي در پرندگان حالت غريزي است كه به تداوم نسل بقاي آنها كمك مي كند . كرچي به تغييرات دروني و بيروني منتهي مي شود كه پرنده بعد از گذاشتن تخم (بعضاً يا عدد ) روي آنها مي خوابد و تا بيرون آمدن جوجه ها به مراقبت و خوابيدن روي تخم ها ادامه مي دهد . كرچي داراي 2 فاز است .

1- رفتن به آشيانه يا لانه تخم گذاري 2- نشستن روي تخم و مرتب كردن و چرخاندن آنها 

كرچي خود بخشي از رفتار توليد مثلي است كه در آن موقع حالت مادرانه پرنده تشديد مي شود . اگرچه كرچي يك حالت طبيعي است اما در برخي از چرخه هاي توليدي صفت طيور رفتار پسنديده اي نيست .مثلاً در مرغ مادر و اجدادبه وجود آمده حالت كرچي باعث كاهش فعاليت تخمدان ها در نتيجه كاهش توليد تخم مي گردد. در واقع كرچي در اين گونه موارد يك صفت و يك رفتار نامطلوب است . استعداد ژنتيكي كرچي در تمام پرندگان خانگي به غير از نژاد لكهورن سفيده ديده مي شود . حالت كرچي وابسته به جنس بوده و مطالعات بيان كننده آن است كه ژن كوتولگي (DW) باعث تشديد حالت كرچي است . شدت ميزان كرچي بستگي به ژنتيك و محيط دارد . حالت تمايل به رفتن به لانه تخم گذاري قبل از گذاشتن اولين تخم و همزمان با افزايش طول نوردهي آغاز مي شود . نور مي تواند باعث رشد تخمدان و در نتيجه افزايش ترشح هورمون استروژن شود . اين هورمون علاوه بر تحريك رشد مجاري تخمدان باعث اثر بر روي مغز و تغيير رفتار مرغ مثل نشستن و چمباتمه زدن ، اجازه جفت گيري و تمايل به لانه رفتن جهت تخم گذاري مي شود . با شروع شدن تخم گذاري هورمون پروژسترون نيز بيشتر ترشح شده و به همراه استروژن بر روي مغز موثر واقع مي شوند . پس از گذشت چند روز وچند هفته از تخم گذاري و تمايل بيشتر پرنده جهت رفتن به لانه تخم گذاري ، احتمال بروز كرچي بيشتر مي شود . شايد اولين عامل موثردر وقوع كرچي بستري آرام و نرم و تماس با تخم گذاشته شده ٬باشد . 

احتمالاً قطع شدن اعصابي كه تماس هاي ياد شده را مخابره مي كنند ، مي تواند در عدم بروز كرچي دخالت كند . 

پرولاكتين مهم ترين هورموني است كه باعث بروز كرچي مي شود و آن هم بر اثر مخابره اعصاب از طريق تماس با تخم مرغ ها ،بستر نرم و ...... توليد ميشود . در اثر لانه روي زياد و نشستن بيشتر ، پرولاكتين كاهش يافته و اگر از نشستن بي مورد پرنده سوي تخم و ماندن بيش از حد معمول در لانه جلوگيري شود ، سطح پرو لاكتين كاهش يافته و مقدار كرچي هم تقليل پيدا مي كند . 

مطالعات نشان مي دهد استروژن و پروژسترون اثر زيادي روي كرچي ندارند و در واقع اين پرولاكتين است كه كرچي را در كنترل دارد . پرو لاكتين از هيپوفيز قدامي ترشح مي شود و مقدار آن به آزادكننده هاي پرولاكتيني بستگي دارد . تداوم كرچي به اثر پرولاكتين بر روي اعصاب مغز بستگي دارد . سروتونين و دو پامين مي توانند باعث افزايش ترشح پرولاكتين بشوند . زماني كه ترشح پرولاكتين افزايش مي يابد ، هورمون لوتئيني كننده كاهش مي يابد و اين خود باعث تحليل تخمدان ، كاهش هورمون هاي استروئيدي تخمدان در پلاسما و قطع توليد مي گردد . 

جلوگيري از كرچي امروزه يك امر مورد درخواست توليد كنندگان است . افرادي كه در مراكز اصلاح نژاد طيور مشغول به كار هستند سعي بر حذف يا كم رنگ كردن حالت كرچي به لحاظ ژنتيكي دارند . وارد كردن برخي از نژادها كه كرچي خوبي ندارند و تلاقي آنها با نژادهاي ديگر از جمله كارهاي مهم است . امروزه اكثر نژادهاي مادر گوشتي و تخم گذار و اجداد حالت كرچي كمي دارند و در نژادهاي تخمگذار تجاري تقريباً حالتي كرچي حذف شده است اما در صورت مواجهه با مرغان كرچ در فارم ها مي توان از روش هاي زير استفاده كرد :

1- استفاده از روش مديريتي : تغيير شرايط محيطي پرنده ، جلوگيري از نشستن بر روي تخم ها جلوگيري از توقف طولاني در لانه ها ، جمع آوري سريع تر تخم مرغ ها ، ايجاد آشيانه كافي ، ايجاد نور يكدست در تمام لانه ها ، تغيير مكان لانه ها و يا پرندگان . 

2- استفاده از داروها : هدف در اين سطح آن است كه مقدار پرولاكتين كاهش يابد و از طرفي ترشح گنادوتروپين بيشتر شود . چون گنادوتروپين ها باعث كرچي مي شوند . آسپرين ، سيترات كلوميفن و تاموكسيفن ، pimozide , p- chlorophenylalanie مي توانند مصرف شوند . 

در هر صورت پرنده بايد از بقيه جدا شود . تغذيه آن مانند بقيه طيور گله اجرا شود . بهتر است در مكاني خنك ترو نور فراوان نگهداري شود تا دوره كرچي كوتاه شود . 

نويسنده :

مجيد شير دل  

منبع : دنياي كشت صنعت شماره 27

 

   

جايگزيني برنامه هاي نور پردازي در مرغداري

برنامه هاي نور پردازي يکي از مهم ترين ابزار مديريت محيطي است که اجراي آن در محيط تاثير به سزايي دارد تاثير متقابلي بين برنامه هاي نورپردازي که در طي دوره رشد و تخم گذاري مورد استفاده قرارمي گيرد وجود دارد اين مساله بسيار مهم است که يک برنامه هماهنگ کننده براي زندگي هر کدام از آنها تهيه شود . اين مقاله به تصميماتي که در طي برنامه نور پردازي در طول دوره رشد وجود دارد مي پردازد .

بلوغ جنسي 

سني که در آن مرغها به بلوغ مي رسند تاثير مستقيمي بر روي عملکرد تخمگذاري آنها دارد تحقيقات نشان مي دهد که هر ذخيره ژنتيکي دربهترين سن در بلوغ جنسي است که براي توليد حداکثر تعداد تخم مرغها لازم است . مديران بايد به صورت پيوسته بهترين سن را براي مرغ ها تخمين بزنند حتي اگر از يک نژاد هستند زيرا پرورش دهندگان آنها به طور پيوسته بلوغ زود رس را بر مي گزينند .توليد کنندگان معمولا يک برنامه نور پردازي را مي خواهند که حداکثر ميزان تخم مرغ توليد شود که اين توليد در طي يک چرخه به صورت پيوسته خواهد بود اين برنامه ممکن است با ذخيره ژنتيکي تفاوت داشته باشد طول چرخه تاريخ خانه سازي و ساير شاخص ها نيز در اين امر مورد توجه هستند .سن در بلوغ جنسي تحت تاثير هرگونه تغييري در دوره نوري است که ممکن است بين ازتخم بيرون آمدن ودوره تحريک نوري بعدي باشد تاثيرات پيوسته ومرتبط در زمينه سن بلوغ جنسي در برنامه هاي نوري 24 ساعته نشان داده شده است سه نوع برنامه نور پردازي درزمينه طول روز مورد مطالعه قرار گرفته است : 1- پيوسته باقي ماندن 

2- افزايش يا کاهش تدريجي در سودهاي کوچک

3- تغييرات ناگهاني در چندين ساعات 

1- طول روز پيوسته :

زمانيکه مرغ ها تحت نظر برنامه طول روز پيوسته پرورش پيدا مي کنند بلوغ جنسي آنها بستگي به طي و يا دوره فاز نور با 10، 12 يا 14 ساعت در روز دارد که در ابتدايي ترين مراحل بلوغ جنسي مشخص مي شود طول روز بلندتر و يا کوتاه تر بعدها در بلوغ جنسي تاثير گذار است در تمرينات عادي براي طول روز از 6 ساعت تا 18 ساعت براي رشد و جايگزيني مرغ ها مورد استفاده قرار گرفته و موفق بوده است يک طول روز 8 ساعته احتمالاً عمومي ترين ميزان استفاده در اين برنامه است اين برنامه تقريبا عمومي ترين ميزان استفاده در اين برنامه است اين برنامه تقريبا در زمينه سن بلوغ جنسي محدود است وبه مسوول آن اين امکان را ميدهد که مرغ ها را در برنامه تحريک نوري در هر سني تغيير دهد اين تاحدي انعطاف پذيري فراهم مي کند بنابراين بلوغ جنسي مي تواند پيشرفت کندو يا تاخير داشته باشد که بستگي به قيمت تخم مرغ و نياز آن دارد .

2- کاهش طول روز :

زمانيکه به صورت تدريجي افزايش ويا پيوستگي روز را با کاهش تدريجي طول روز در طي دوره رشد مورد مقايسه قرار مي دهيم اين نشان دهنده ايجاد تاخير در بلوغ جنيس است تفاوتها در بلوغ جنسي که در حدود 5 هفتگي ديده شده است در زمان افزايش و کاهش طول روز مورد مقايسه قرار گرفته است . برنامه هاي نور پردازي نور پايين که باعث کاهش ميزان نوردهي مي شود که ميزان حدود کم تر از 10 ساعت در روزخيلي محدود کننده تر از پايان 12 الي 14 ساعت در طول روز است . کاهش طول روز اغلب زماني مورد استفاده قرار مي گيرد که مرغ ها در يک مرغداري بازبدون کنترل نور رشد کرده اند اگر چه برنامه هاي طول روز پيوسته هم مي تواند درچنين وضعيتهايي مورد استفاده قرار گيرد برنامه 2 در شکل يک مثال براي برنامه عادي براي کاهش طول روز است .

3- تغييرات ناگهاني در طول روز :

تغييرات ناگهاني در طول روز گاهي اوقات در طي دوره رشد کمترين تاثير را روي بلوغ جنسي دارند اگر چه تحقيقات نشان مي دهد که کاهش طول روز در ابتداي 3 هفتگي عمر باعث ايجاد تاخير در بلوغ جنسي مي شود تغييرات درافزايش ويا کاهش طول روز بر روي سن بلوغ جنسي بسيار تاثيرگذار است در صورتيکه اين عمل در سنين بالاتر اتفاق افتد قبل از زمانيکه تخم مرغ ها توليد شوند روي ميدهد .

نوع خانه سازي

در خانه هاي مرسوم و متداول که بدون کنترل نور است تنها برنامه هايي ممکن و قابل اجرا است که در طول روز به طور يکسان ويا طولاني تر باشدو اين کوتاهتر از طول روزي است که در طي دوره رشد رخ خواهد داد استفاده از يک جدول که نشان دهنده طلوع خورشيد ، غروب و طول روز درعرض جغرافيايي شما است کاملا مفيد است براي اينکه بتوانيد از آنها براي تاسيس يک مرغداري که همراه نور پردازي باشداستفاده کنيد .

سه نوع نور پردازي :

1- پيوسته باقي ماندن 

2- افزايش يا کاهش تدريجي 

3- تغييرات ناگهاني 

انتخاب چراغ ها 

هر منبع نوري ممکن است بتواند به عنوان نور طيور مورد استفاده قرارگيرد انواع مختلف لامپها با انرژي بيشتر و موثر تر براي کاهش هزينه ها پيشنهاد مي شود براي مرغداري هايي که رشدفزاينده کمي دارند نوع جديد PL گرم کننده فلورسنت سفيد که بين 5 تا 15 وات قدرت دارد ثابت شده است بهترين انتخاب است تحقيق اخير در مورد لامپ نوع PL و کارکرد آن در مرغداري ها نشان داده است که لامپها 96 درصد نوردهي بازده خود را بعد از يک سال و 90 درصد را بعد از 2 سال استفاده دارا هستند در مرغداريهايي که لامپها در ارتفاع 12 تا 20 فوتي در بالاي سر پرندگان قراردارند لامپهاي فلورسنت بزرگتر و با وات بالاتر بهترين انتخاب هستند . 

برنامه هاي کارآمد انرژي 

زمانيکه مرغ ها در اماکني که داراي نور کنترل شده هستند که به طور پيوسته مدت هشت ساعت نور مورد نياز را تامين ميکند اين نور ميتواند به چرخه هاي 15 دقيقه اي ازنور و 45 دقيقه تاريکي تقسيم شود مرغها دوره هاي نوري شاوب را به صورت يکسان ودائمي دريافت ميکنند اين برنامه به صورت گسترده توسط پورنيا ميلز مورد تحقيق قرار گرفته است و به نام برنامه بيومي تنت ناميده مي شود پيشنهاد شده است که براي جايگزيني مرغ ها از سن 3 هفتگي به بعد تا زمانيکه دوره تحريک نوري آغاز شوداين برنامه صورت گيرد . اين برنامه مدت زمان نور دهي را از 8 ساعت به 2 ساعت و 15 دقيقه در هر روز کاهش مي دهد تا در حدود 75 درصد هزينه نور صرفه جويي شود با توجه به موقعيتهايي که مورد آزمايش قرار گرفته است با اجراي اين برنامه ذخيره غذايي کاهش پيدا کرده و وزن مرغها به صورت آهسته درهفته بيستم ازعمرشان افزايش پيدا کرده است بدون اينکه کوچکترين اثر و يا ضرري داشته باشد برنامه متناوب مشابهي نيز ميتواند در طي اين دوره مورداستفاده قرار گيرد زمانيکه نورهاي مصنوعي براي برنامه نوردهي پايين تدارک ديده مي شود چرخه نور هميشه بايد شروع وبا حداقل 15 دقيقه نور پايان مي يابد دوره نور دهي بيشتر در طي فاز نوري هيچ تاثيري بر روي رشد جنسي نخواهد داشت بنابراين شما مي توانيد چراغ ها را روشن کنيد طي مدت زمانيکه دوره نوري استخواني براي پرندگان و يا نياز آنها است . به خاطر داشته باشيد که ذخيره غذا و نور زمانيکه چراغ ها روشن هستند تشخيص داده نمي شود نور بيومي تنت مي تواند از هفته سوم عمر وزمانيکه دوره تحريک نوري درهر برنامه اي وجود دارد مورد استفاده قرار گيرد.

 

منبع : ماهنامه جهان مرغداری

رفتار پرندگان در سيستم هاي جديد نوردهي

مقاله حاضر تاثير محيط هاي نوري بر رفتار مرغان اهلي و ارتباط احتمالي نتايج بدست آمده با سيستم هاي جديد نوري را مورد بررسي قرار مي دهد . 

روش رايج پرورش طيور تحت شدت پائين نور موجب بالا گرفتن بحث هايي در زمينه مسائل مرتبط با رفاه حيوانات شده است . هرچند كه علت به كار بستن اين روش بسيار واضح مي باشد. افزايش شدت نور به منظور تامين رفاه حيوانات موجب افزايش ريسك وقوع نوك زني (كاني باليسم ) و هزينه هاي توليد مي گردد بر اين اساس روش فعلي كارآمد بوده ، اما اين قضاوت تنها تا هنگامي كه روش هاي جايگزين شناسايي نشده اند ، معتبر مي باشد.

يكي از مهمترين نكاتي كه هنگام بررسي و پژوهش تاثير ايجاد تغيير در يك عامل محيطي بر پرورش حيوانات بايد مورد نظر قرار گيرد ، گرايش پرنده نسبت به آن تغيير مي باشد . در يك تحقيق تمايل جوجه ها گوشتي و مرغان تخمگذار نسبت به شدت هاي متفاوت نور مورد بررسي قرار گرفت شكل 1 . با فراهم آوردن امكان انتخاب بين شدت هاي نور 6،20،60 و 200 لوكس هم جوجه هاي گوشتي و هم مرغان تخمگذار زمان بيشتري را در محوطه داراي شدت نور 200 لوكس گذراندند(حدود 31 درصد) با اين همه در شش هفتگي تمايل پرندگان تغيير واضحي نموده و مدت بيشتري را در شدت هاي نور پائين گذراندند (حدود 27 درصد ) با توجه به رفتار پرندگان در شدت هاي متفاوت نور ، مجققين دريافتند كه در هر دو سن در منطقه روشنايي با شدت 200 لوكس تمام رفتارهاي پرندگان قابل مشاهده مي باشد ، بجر رفتار استراحت كه در پرندگان بالغ ترجيحا در منطقه روشنايي 6 لوكس صورت مي گيرد . دليل اين تغيير در بروز رفتار استراحت بين پرندگان 2 و 6 هفته واضح نبوده ، هر چند كه پيش از اين نيز گزارش شده است .

ثابت شده كه با افزايش سن ، پرندگان ترسو تر مي شوند . احتمالا پرندگان مسن تر در محيط هايي باشدت نور كم احساس ايمتي بيشتري مي كنند . همچنين از سوي ديگر محيط هاي نوري درخشان گرم تر مي باشند و اين تفاوت گرما به طرز معني داري نسبت محيط هاي كم نور بيشتر مي باشد.احتمالاً اين موضوع براي جوجه هاي جوان نسبت به طيور مسن اهميت بيشتري دارد . به هر حال دليل هر چه باشد مي توان تنيجه گرفت كه سيستم هاي فعلي نوردهي تضادي با تمايلات پرنده ندارد . البته شايد ثابت ماندن شدت نور با توجه به تغيير تمايل پرنده را با افزايش سن و رفتارهاي اشاره شده قابل توجه باشد .

در اينجا دو سوال ديگر مطرح مي شود . در وهله اول آن كه شدت هاي رايج نوردهي به چه ميزان بر وقوع يك رفتار خاص تاثير مي گذارند . ديگر اينكه قدرت اين تمايل پرندگان به محيط هاي نوري خاص تا چه ميزان مي باشد .

 

تمايل مصرف غذا در محيط روشن يا تاريك 

واضح است كه ممانعت در ارضاي يك تمايل قوي در پرندگان موجب اختلال در رفاه آنها مي گردد . به همين سبب شدت ميل و تجريك پرندگان جهت صرف غذا در شدت هاي نوري متفاوت اندازه گيري شد . با به عاريه گرفتن روش كشش پذيري تقاضا از تئوري اقتصاد (ميزان كاهش مصرف يك محصول همگام با افزايش هزينه ) مصرف غذا در (شدت هاي متفاوت ) نور در پرندگان اندازه گيري شد . هزينه عبارت بود از تعداد نوك هايي كه بايد به يك صفحه زده مي شد تا دريچه اي به سمت مجوطه اي كه دان تحت 200 لوكس شدت نور در آن قرار داشت ، باز شود . با تغيير تعداد نوك هاي لازم ، ميزان هزينه نيز تغيير مي كرد .از سوي ديگر صفحه ديگري نيز وجود داشت كه تنها با يك بار نوك زدن ، پرنده مي توانست به محوطه اي ديگر وارد شود و تحت شدت نور كمتر از يك لوكس دان مصرف كند .نتايج حاصل از بررسي بر روي 8 پرنده در شكل 2 آمده است.

هنگامي كه هزينه دست يابي به دان در محيط هاي روشن و تاريك مشابه بود ( يك بار نوك زدن ) پرندگان به شدت به صرف دان در محيط روشن متمايل بودند . از اين يافته چنين بر مي آيد كه پرندگان در جستجوي محيطي روشن جهت صرف دان مي باشند ، نه اينكه شدت نور موجب تجريك بروز رفتار صرف غذا شود.هنگامي كه هزينه مصرف دان در محيط نوري روشن نسبت به محيط تاريك تا پنج برابر افرايش مي يافت ، شمار مواردي كه پرندگان تحت نور غذا صرف مي نموند ، كاهش يافت . با افزايش اين نسبت به ده برابر ميزان موارد صرف غذا تحت محيط روشن باز هم كاهش بيشتري يافت.

از آنجا كه پرندگان با افزايش هزينه ، همچنان متمايل به مصرف دان در محيط روشن بودند، چنين تقاضايي كشش ناپذير شناخته مي شود.زيرا تفاضا متناسب با سرعت افزايش هزينه كاهش نمي يابد. در اقتصاد تقاضاي كشش ناپذير به تقاضاي ضروري تعبير مي گردد و اين برخلاف تقاضاي ضروري تعبير مي گردد و اين برخلاف تقاضاي كشش پذير مي باشد كه از آن به عنوان تقاضاي لوكس (غير ضروري ) ياد مي شود . احتمالا تمايل پرندگان به صرف دان تحت شدت نور بالا آنقدر قوي مي باشد كه فراهم نياوردن چنين محيطي براي آنها به عنوان يك عامل مغاير با رفاه حيوانات شناخته شود. اين موضوع همچنين در مورد ساير رفتارهاي پرنده همچون استراحت كردن و يا آشاميدن ، هنگامي كه پرنده قادر به ارضاي آنها تحت شرايط نوري مطلوب نباشد ، مصداق دارد .

 

نور و رفتار جفت گيري :

در مقاله قبل اشاره كه اگر منبع نوري مورد استفاده در انتشار بعضي از طول موجها ناتوان باشد ، ممكن است در انتقال بعضي از علامت هاي ديداري (visual signals) كه به واسطه آن طول موج ها منتقل ميشوند ، اختلال ايجاد گردد . در يك تحقيق كه با پشتيباني يك توليدكننده بزرگ در انگلستان انجام شد ، مجققين به پژوهش در مورد نقش تابش فرابنفش (UVA 320<1<400nm) بر رفتار جفت گيري مادران گوشتي پرداختند . تابش UVA در اين تحقيق از دو حيث اهميت داشت . در وهله اول اينكه انسان نسبت به آن نابينا بوده و ديگر اينكه سيستم هاي نوردهي مصنوعي در سالن هاي پرورش طيور مقادير بسيار كمي از اين تابش را منتشر مي نمايند و يا اينكه اصولا فاقد آن مي باشند . در اين پژوهش تابش نور فرابنفش به ميزان مساوي با تابش آن در نور عادي روز ، موجب افزايش تعداد جفت گيري شد ، اما تاثيري بر تعداد تخم مرغ توليدي و تخم مرغ هاي نطفه دار نداشت . همچنين چنان نشان داده شد كه مرغ ها در نور فرابنفش مدت زمان بيشتري به خروس ها نگاه مي كنند عموما در صورتي كه خروس ها به ميزان مشابه با نور عادي روز با تابش فرابنفش نور داده شوند ، در مقايسه با زماني كه كمتر يا بيشتر از نور روز تحت تابش باشند ، بيشتر مورد توجه و پايش با پذيرش جفت گيري بيانگر نقش تابش UVA در انتخاب جفت مي باشد . اينكه آيا اين موضوع واجد اهميت اقتصادي در صنعت مي باشد يا نه هنوز موضوع بعضي از طرح هاي تحقيقاتي در مقياس تجاري مي باشد.

شناخت بينايي پرندگان 

از اين دو مقاله نتايج زير عايد مي گردد:

· نحوه تغيير كارايي شدت هاي مختلف نور با تغيير سن پرنده 

· تمايل پرنده به انجام رفتارهاي مختلف در شدت هاي نوري متفاوت 

· تمايل پرنده به مصرف دان در شدت نور بالا و قدرت نسبتاً بالاي اين ميل 

· نقش تابش UVA بر رفتار جفت گيري پرندگان مادر 

در عين حال نكات بسيار زياد ديگري نيز وجود دارد كه هنوز شناخته نشده است . هدف تحقيقات بعدي محققين متوجه پژوهش بيشتر در زمينه نقش محيط نوري سالن ها و تاثير آن بر رفتار و رفاه پرندگان اهلي خواهد بود . در چند سال آينده محققين اطلاعات كافي جهت طراحي مجدد نوردهي سالن هاي طيور را خواهند داشت . بر اساس اين اطلاعات مي توان سيستم هاي جديد نوري را به نحوي توسعه داد كه علاوه بر حفظ ملاحظات تجاري ، نيازهاي رفتاري پرندگان را نيز تامين نمايد.محققين بر اين عقيده اند كه سيستم هاي نوردهي رايج كاملاً بر اساس ملاحظات و نيازهاي انساني (Anthropomorphic Requirment) و نه نياز پرندگان ايجاد شده اند . شاهد اين موضوع عدم وجود تابش UVA مي باشد . همچنين توانايي پرندگان در دريافت اطلاعات لازم از مجيط پرورش به دليل شدت هاي پائين نور و يا عدم تعادل رنگ نور استفاده شده دچار اختلال گشته است .

محققين اعتقاد دارند كه استفاده مستمر از شدت نور يكنواخت ، چه كم و چه زياد ، در سالن هاي پرورش طيور در واقع ناشي از فقدان دانش كافي در زمينه بينايي پرندگان مي باشد.

منبع :www.ipiran.com  

مترجم : محمد مهدي ايزد فر

شركت مجتمع توليد گو.شت مرغ ماهان

کيفيت پوسته تخم مرغ از طريق اعمال مديريت تغذيه

طي دو دهه اخير در روشهاي تغذيه مرغهاي تخمگذار تغييراتي بوجود آمده است ولي از نظر روشهاي تامين عناصر جهت بهبود کيفيت تخم مرغ تغييرات کمي صورت گرفته است روشهاي ارزيابي کيفيت پوسته تخم مرغ همواره در حال توسعه و پيشرفت بوده است تا قبل از پذيرفتن وزن مخصوص پوسته تخم به عنوان شاخصي جهت پي بردن به ضخامت پوسته تخم مرغ چنانچه مشکلي پيش مي آمد مشخص نبود که علت آن کاهش کيفيت پوسته تخم مرغ بوده و يا عوامل مکانيکي و ساير مسائل در آن دخيل بوده اند توليد کنندگان تخم مرغ با استفاده از اين روش به طور متداول قادرند در اغلب موارد به نازکي پوسته و مشکلات حاصل از آن پي برده و همچنين با مقايسه اندازه گيريهاي به عمل آمده به يک اندازه استاندارد قابل اطمينان و معتبر دست يابند تشخيص نازکي پوسته قبل از اعمال هرگونه تغيير در برنامه غذايي امري مهم است .

 

ميزان کلسيم :

در ارزيابي برنامه غذايي ، نخستين قدم توجه به ميزان کلسيمي است که مرغان تخمگذار به طور روزانه دريافت مي کنند اکثر محققين مصرف روزانه 7/3 تا 25/4 گرم کلسيم را توصيه مي کنند که اين مقدار به مرحله توليد و همچنين سن مرغها بستگي دارد در مرغان مسن تر ميزان بالاتري توصيه ميگردد تعيين ميزان کلسيم دريافتي روزانه نياز به اطلاع دقيق از کل غذاي دريافتي و سطح کلسيم موجود دران دارد در صورت آگاهي از اين دو متغير مي توان ميزان کلسيم دريافتي روزانه را تخمين زد مشکل هنگامي بروز مي کند که سيستم دانخوري به نحوي باشد که کلسيم از غذا جدا شده و تمام پرندگان جيره غذايي يکسان دريافت نکنند به طور کلي اگر ميزان کلسيم در قسمتهاي مختلف سيستم دانخوري تفاوت قابل ملاحظه اي داشته باشد مويد اين است که به همه پرنده ها به طور يکسان کلسيم نمي رسد استفاده از پلت و همچنين سيستم هاي دانخوري واجد سرعت زياد به منظور جلوگيري از برگزيدن غذا وجدا کردن کلسيم از جيره توسط پرندگان ، مي تواند تا حدودي و نه به طور کامل اين مسئله را از بين ببرد .

 

منابع کلسيم :

مشکلات معمولا هنگامي بروز مي کنند که منابع کلسيم با ساير مواد معدني به خصوص منيزيم که به صورت منابع کلسيمي تقلبي درجيره ها به مصرف مي رسند همراه مي باشند حداقل کلسيم موجود در سنگ اهک بايد 38% باشد تحقيقات به عمل آمده نشان داده اند که خواص فيزيکي منابع کلسيم نيز همانند ترکيب شيميايي آنان مي تواند بر کيفيت پوسته تخم مرغ اثر بگذارد اين مسئله از بررسيهاي اوليه اي که برتري و مزيت صدف را به عنوان منبع کلسيم در برخي شرايط نشان مي دهند بدست مي ايد درحالي که از نظر شيميايي تفاوتي بين صدف و سنگ آهک وجود ندارد ولي ميزان حلاليت آنها در دستگاه گوارش مرغ متفاوت است اکثر تحقيقات نشان مي دهد که اندازه قطعات نيز عاملي حياتي و مهم در اختلافات مشاهده شده ميان منابع مختلف کلسيم مي باشد گزارشي که اخيرا توسط Rao و برخي ديگر از محققين به چاپ رسيده نشان داد که قطعات سنگ آهک به قطر يک ميليمتر و بالاتر تا جايي که به نگهداري انها در قسمتهاي فوقاني دستگاه گوارش و آهسته بودن سرعت حل شدن آنها مربوط ميشود به عنوان قطعات بزرگ محسوب مي گردند اين نتايج اگر در سطح فارم نيز مورد بررسي قرار گيرند مي توانند به پيدا کردن و انتخاب منابع خوب و مناسب کلسيم به کارخانجات سازنده خوراک و کساني که فرمول جيره هاي غذايي را تنظيم مي کنند کمک نمايند .

 

استفاده از ويتامين و مواد معدني در جيره غذايي :

 

انواع مختلفي از مکمل ها که شامل ويتامين ها ، مواد معدني و الکتروليت ها و غيره مي باشند به عنوان بهبود دهنده کيفيت پوسته تخم مرغ مصرف مي شوند البته ميزان اثر آنها موردسوال است بندرت اتفاق مي افتد که مواد مغذي موجود دراين قبيل مکمل هاي افزودني درجيره هاي معمولي مرغان تخمگذار در حد کافي وجود نداشته باشد اين مواد معمولا شامل ويتامين هاي A ، D ، و E و انواع ويتامين B هستند هنگامي که برخي ازاين مواد به ميزان کمي در جيره غذايي وجود داشته باشند و يا در مواقعي که ميزان اخذ غذا توسط پرنده بسيار پايين بوده و در نتيجه مواد مغذي کمتر از مقدار موردنياز به پرنده مي رسند استفاده ازاين مکمل هاي غذايي موثر است از آنجايي که اغلب مشکلات مربوط به کيفيت پوسته در هواي گرم و هنگامي که ميزان اخذ غذا پايين بوده روي مي دهد مکمل هاي غذايي خيلي بيشتر از آنچه فکر مي کنيم اثر خود را نشان مي دهند علاوه بر اين مکمل هاي غذايي حاوي اجزا ناشناخته اي هستند که تحت عنوان عوامل مغذي ناشناخته از آنها نام برده مي شود از جمله اين عوامل مي توان به مواد خشک شده حاصل از تقطير و کشت هاي مخمري اشاره کرد همچنين برخي از اين مواد افزودني حاوي بي کربنات سديم مي باشند که نشان داده شده باعث افزايش کيفيت پوسته تخم مرغ مي شود تنها توصيه اي که در ارتباط با اين مکمل ها مي توان ارائه داد مصرف آنها به صورت موقت و مشاهده دقيق نتايج آن مي باشد اکثر جيره هاي غذايي فرموله شده براي مرغان تخم گذار تجاري حاوي مقادير کافي از ويتامين ها هستند با اين حال تجربيات به عمل امده درسطح مرغداريها نشان مي دهند که حضور مقادير اضافي ويتامينها در جيره به خصوص ويتامين D موجب بهبود مشخصي در کيفيت تخم مرغ مي شود و به نظر مي رسد اين ترکيب زماني موثرتر باشد که ويتامين به شکل محلول در اب اشاميدني خورانده شود بامطالعه بر روي انواع مختلف پيش سازهاي ويتامين D و متابوليتهاي آن مشخص شه است که برخي انواع آن اثر بيشتري بر توليد پوسته هاي با کيفيت بالادارند در ميان انواع مختلف اين ويتامين ، نوع D ترجيح داده مي شود که در جيره هاي غذايي معمولي طيور اکثرمکمل ها و افزودنيها يا فراورده هاي محلول در آب براي افزايش کيفيت پوسته توصيه مي شوند يافت مي گردد ماده ديگري که اخيرا مورد توجه قرار گرفته و در ترکيب بعضي از مکمل هاي ويتاميني وجود دارد اسيد اسکوربيک يا ويتامين C است اگرچه اين ماده مغذي به طور دائم در جيره هاي غذايي مرغان تخمگذار وجود ندارد ولي تحقيقات نشان داده اند که ويتامين C اضافي در حيواناتي که دچار استرس به خصوص استرس حاصل از بالا بودن درجه حرارت مي باشند اثر خوبي دارد در تعدادي از مطالعات تجربي که استفاده از مکمل هاي ويتامين C را مورد آزمايش قرار داده اند کيفيت پوسته تخم نيز مورد بررسي قرار گرفته است در اغلب مواردي که اين مطالعات در درجه حرارت هاي بالا انجام شده چگونگي کيفيت پوسته ثبت شده است با افزايش توليد ممکن است با ميزان استرس کمتري چنين پاسخي حاصل گردد حداقل ميزان ويتامين C مورد استفاده حدود ppm 100 مي باشد ولي در درجه حرارتهاي بالا به منظور بهبود کيفيت پوسته معمولا ppm 400-200 ازاين ويتامين درنظر گرفته مي شود نکته مهمي که درمورد ويتامين C و ساير ويتامينها بايد ذکر شود عدم پايداري انها است استفاده از اين ويتامين ها از طريق آب اشاميدني محدود است مگر انکه آب حاوي مکمل ويتامين در مدت 1 الي 2 ساعت مصرف شود ميزان پايداري آنها در غذا نيز خوب نيست ولي مي توان با استفاده از شکل محافظت شده ويتامين ، پايداري آن را افزايش داد تحقيقات اخير احتمال وجود تداخل عمل بين متابوليسم ويتامين D و C را نشان مي دهند و احتمالا از اين طريق است که ويتامين C موجب افزايش کيفيت پوسته تخم مرغ مي شود .

 

بي کربنات سديم :

بي کربنات سديم به عنوان يک مکمل غذايي در درجه حرارت بالا جهت بالا بودن کيفيت پوسته تخم مرغ در جيره غذايي استفاده مي شود توجيه اين امر آن است که در درجه حرارت بالا هنگامي که پرنده نفس نفس مي زند به علت خروج دي اکسيد کربن ، ميزان يونهاي بي کربنات خون کاهش مي يابند و در نتيجه سنتز کربنات کلسيم که جز اوليه و اصلي پوسته تخم مرغ مي باشد دچار مشکل مي گردد مصرف بي کربنات سديم باعث مي شود تا يون بي کربنات خارج شده به صورت Co2 جايگزين گردد افزودن بي کربنات سديم تنها در دماي خيلي بالا موثر است و در دماهاي کمتر از 20 درجه سانتي گراد افزودن آن موثر نيست .

 

کلسي تريول :

 

در ماه ژانويه دکتر Tsnag از مرکز تحقيقات جانوري کانادا مقاله اي تحت عنوان کاهش ميزان شکستگي تخم مرغ در اثر کلسي تريول ارائه داد کلسي تريول از جمله متابوليتهاي مشتق شده از D3 مي باشد که به عنوان هورمون شناخته شده است دريک کار تحقيقاتي که توسط Tsang انجام شد تعدادي از مرغان با جيره کنترل حاوي ويتامين D3 و تعدادي ديگر باجيره اي که به جاي ويتامين D3 حاوي کلسي تريول بود تغذيه شدند تخم مرغها قبل و بعد از شستشو و درجه بندي از طريق کندل کردن مورد بررسي قرار گرفتند ميزان شکستگي ها هنگام استفاده از کلسي تريول کاهش يافته بود .

 

فصلنامه چکاوک – دکتر علی بصيری 

عوامل مؤثر در میزان رنگ زرده تخم مرغ

قسمت عمده رنگ زرده را گزانتوفیل ها تأمین می کنند. رنگ زرده بستگی به رنگدانه موجود در غذا از زرد کمرنگ تا نارنجی متغیر است. عوامل متعددی در تعیین رنگ زرده مؤثر می باشد که می توان آن را به عوامل ژنتیکی ، مدیریتی و تغذیه ای تقسیم بندی نمود:

الف – ژنتیک :

1) تفاوت در ظرفیت ژنتیکی

2) وجود تفاوت فردی پرندگان

 

ب – مدیریتی :

1) استرس

2) سیستم های پرورش و نگهداری

3) مدت زمان نگهداری تخم مرغ

4) سلامت گله

ج – تغذیه ای :

1) مقدار چربی جیره

2) مقدار ویتامین A جیره

3) آلودگی با آفلاتوکسین

4) مقدار رنگدانه

5) اجزاء خاص جیره مانند یونجه ، فلفل قرمز ............  

http://www.infopoultry.net

 

اثر سطوح مختلف ليزين و پروتئين جيره بر عملکرد مرغان تخم گذار

 

به منظور تعيين اثر سطوح مختلف اسيد آمينه ليزين و پروتئين بر عملکرد مرغان تخم گذار، آزمايشي با 240 قطعه از نژادهاي لاين W-36، و يا 10 نوع جيره غذايي به صورت فاکتوريل 5´ 2، در چارچوب يک طرح کاملا تصادفي اجرا گرديد. در اين جيره ها پنج سطح ليزين شامل 0.56، 0.62، 0.69، 0.76 و 0.83 درصد جيره، که به ترتيب 20 و 10 درصد کمتر از توصيه NRC، توصيه NRC و 10 و 20 درصد بيشتر از توصيه NRC مي باشند، در دو سطح پروتئين 13 و 14 درصد مورد مقايسه قرار گرفت. در طي سه ماه دوره آزمايش، ميزان توليد، وزن و توليد توده اي تخم مرغ، به همراه ضريب تبديل غذا و ميزان مصرف خوراک، پروتئين و ليزين اندازه گيري، و داده هاي مربوط به هر ماه، و نيز داده هاي کل دوره آزمايش تجزيه و تحليل آماري شد.
نتايج نشان داد که سطح 0.76 ليزين و بالاتر از آن، يعني 10 و 20 درصد بيشتر از توصيه NRC، از گروه 13 درصد پروتئين به طور معني داري (P<0.05) ميزان توليد و توليد توده اي تخم مرغ بالاتر و نيز ضريب تبديل بهتري را نسبت به سطوح پايين تر ليزين باعث شد، در حال که وزن تخم مرغ اختلاف معني داري نشان نداد. درگروه 14 درصد پروتئين، تفاوت عملکرد ميان تيمارهاي حاوي سطوح مختلف ليزين به مراتب کمتر از گروه 13 درصد پروتئين بود. پايين ترين سطح ليزين (0.56 درصد) از نظر توليد تخم مرغ، توليد توده اي و ضريب تبديل، به طور معني دار(P<0.05) وضعيت بدتري نسبت به تيمارهاي حاوي سطوح بالاتر در اين گروه داشت. در مجموع، در گروه 14 درصد پروتئين بهترين عملکرد متعلق به تيمار حاوي 0.62 درصد ليزين بود (10 درصد کمتر از توصيه NRC). گروه 14 درصد پروتئين به طور معني داري (P<0.05) ميزان توليد تخم مرغ، توليد توده اي و مصرف خوراکي بالاتري داشت، ولي در وزن تخم مرغ و ضريب تبديل اختلاف معني داري ديده نشد. ميان تيمارهاي حاوي سطوح مختلف ليزين، در هر دو گروه پروتئيني، بهترين و اقتصادي ترين عملکرد متعلق به سطح 0.76 درصد ليزين از گروه 13 درصد پروتئين بود. نتايج اين پژوهش نشان داد که در مورد مرغان تخم گذاري که نقطه فراز توليد خود را گذرانده اند، مي توان با کاستن از سطح پروتئين جيره و افزودن سطح اسيد آمينه محدود کننده عملکردي مناسب و در حد جيره هايي با پروتئين زياد به دست آورد، و از اين راه توليد اقتصادي تري داشت

منبع : http://www.infopoultry.net

 

علل قطع تخم گذاری در طیور

مقدمه :

تولید تخم یک پدیده جالب توجه است . پولت تخم گذار در 20-18 هفتگی تخمگذاری را شروع می کند و در حدود 35 هفتگی به اوج تخمگذاری می رسد که در این هنگام میزان تخم گذاری بیش از 90 درصد می باشد (9 تخم در 10 روز به ازای هر مرغ یا 9 تخم در یک روز به ازای 10 مرغ ) . پیک تخم گذاری در حدود 10هفته طول می کشد و پس از آن تولید تخم به تدریج کاهش می یابد . یک مرغ پر تولید در هر سال حدود 10 برابر وزن بدنش تخم می گذارد . متوسط تعداد تخم در مرغ نژاد لگهورن سفید تجاری حدود 265 عدد در هر سال است ولی نژادهای دیگر در مقایسه با آن تخم کمتری می گذارند و در اکثر مواقع مرغ های بومی پرورشی از لحاظ تخم ٬ پتانسیل پایین تری دارند . 

در یک مرغ ٬ تخمگذاری به دلایل متعددی قطع می گردد . محرک های خارجی و داخلی سطوح هورمونی بدن مرغ را تحت تاثیر قرار می دهند که باعث تغییر شرایط حاکم بر اندامهای تخمگذاری (تخمدان و اویدوکت ) می شود که این تغییرات باعث کاهش یا توقف تولید تخم مرغ می گردند . کاهش طول روز ٬بیماری ٬ کرچی ٬تغذیه ی نامناسب و استرس از جمله عمده ترین عواملی هستند که بر تولید تخم اثر می گذارند . اما در شرایط ایده آل هم تولید تخم هر مرغ به تدریج کاهش یافته و نهایتاً متوقف می گردد .

کاهش طول روز :

از اوایل تیر ماه هر سال روزها شروع به کوتاه شدن می کنند و مجدداً از اوایل دی ماه هر سال بلند تر می شوند . طول روز از حدود 16 ساعت در اوایل تابستان به حدود 8 ساعت در اوایل زمستان می رسد . این تغییر در طول روز باعث ((تولک رفتن)) و قطع تخمگذاری می گردد که ممکن است چندین ماه طول بکشد . برای جلوگیری از کاهش تولید در اثر تغییر در طو ل روز ٬ به نور دهی مصنوعی نیاز است . برای حفظ تولید ٬ طول روز باید افزایش یابد و یا این که بیش از 12 ساعت به ازای هر روز ثابت بماند (مثلاً 14 تا 16 ساعت در روز) . نور مورد نیاز باید طوری باشد که بتوان روزنامه خواند ولی نوع منبع نور دهی مهم نیست . باید توجه داشت که اگر یک برنامه ی نور دهی شروع گردد ٬باید ادامه یابد و قطع نور حتی به مدت یک روز هم می تواند اثر منفی بر تولید داشته باشد و بهتر است که از یک تایمر ارزان قیمت برای کنترل برنامه ی نوری استفاده گردد . 

تولک :

تولک رفتن یک مرحله فزیو لوژیکی طبیعی است که به مرغ اجازه می دهد تا پرهای کهنه و قدیمی خود را جایگزین کندو اویدوکت را که اندام تولید تخم است ٬ بازسازی کرده و مجدداً جوان کند . هنگامی که تولک روی میدهد ٬ مرغ اکثر انرژی خود را صرف رشد پرها کرده وتنها مقدار اندکی از آن را برای تولید تخم مصرف می کند . تولک طبیعی یک پدیده فصلی است که با تغییر طول روز ارتباط دارد . پرریزی در پرندگان اهلی در هر زمانی می تواند روی دهد (به خصوص اگر مرغ در معرض برخی استرس ها قرار گیرد . ) پریزی سریع در تمام گله معمولاً نتیجه ی حوادث استرس زای جدی مثل فقدان آب و غذاو یا مشکلات ناشی از برنامه های نوردهی است . گاهی با یک برنامه ی نوری خاص ٬ تولک اتفاق می افتد . 

در هنگامی که تولک در دوران روزهای بلند اتفاق می افتد ٬ پرریزی غالباً ناتمام می ماند . در این حالت ممکن است که مرغ هرگز به تولید ایده آل خود برنگردد . برای رفع این مشکل بهتر است که اجازه دهیم تا مرغ در طول دومین زمستان به تولک برود که با خاموش کردن نور به مدت 6 هفته در زمستان این عمل اتفاق می افتر مرغ کاملا ً پرریزی می کند و سپس با قرار دادن در شرایطی با طول روز بلند ٬ مجدداً تولید را از سر می گیرد . 

تذکر: در تولک رفتن ٬پرها به صورت ناحیه ای یا تکه تکه نمی ریزد و اگر چنین حالتی مشاهده شود با احتمال زیاد نتیجه ی نوک زدن طیور می باشد . 

کرچی :

کرچی یک استعداد طبیعی است که مرغ روی تخم ها نشسته و جوجه ها تفریخ می کنند . اکثر مرغها بلاخره کرچ می شوند . برخی نژادها بیشتر از دیگر نژادها کرچ می شند و در برخی نژادها این عمل به ندرت اتفاق می افتد ( کوشین وسیلکی رکورددار کرچی هستند ولی لگهورن به ندرت کرچ می شوند ) . وقتی یک مرغ کرچ می شودتغیرات هورمونی موجب قطع تخمگذاری میگردد.

یکی ازعوامل اصلی موثر بر کرچی معمولاًجمع شدن تخم در لانه است ٬ ولی برخی مرغ ها بدون وجود تخم در لانه هم کرچ می گردند . برای کاهش کرچی ٬ باید تخم ها هر روز از لانه جمع شده و محل آنها صاف شود . اگر یک مرغ مایل باشد که زمانی طولانی در لانه بماند باید به مدت چند روز از لانه رانده شود در این صورت پس از یک دوره ی زمانی ٬ رفتار کرچی پایان یافته و مرغ به حالت تولید تخم بر می گردد. 

سلامتی گله :

مشکلات بیماری هر از گاهی در تمام گله بروز می کند . در برخی مواقع٬ کاهش تولید تخم از اولین نشانه های بروز مشکل است. سایر علایم شامل کسلی ٬عدم فعالیت لنگش ٬ سرفه بیحالی و در نهایت مرگ می باشد . برخی مرگ و میر ها ٬ طبیعی است ولی اگر چندین پرنده علائم مشابهی را نشان دهند ٬ باید جهت اطمینان نوع بیماری از متخصصین طیور و یا آزمایشگاه های تشخیصی کمک گرفت . 

سن: 

تمام مرغها سر انجام تولید تخم را قطع می کنند . معمولاً مرغها تا 3-2 سالگی به تولید ادامه می دهند تا این که شروع به کاهش تولید نموده و نهایتاً تولید تخم را قطع می کنند . تولک رفتن مکرر و طولانی می شود و برخی مشکلات فیزیکی در تخمدان و اویدوکت روی می دهد . گذشته از این مسائل وقتی یک مرغ پر تولید به مدت سه سال تخم گذاری می کند ٬ ممکن است که بیش از 30 برابر وزن بدنش تخم بگذارد . در برخی شرایط اویدکت توانایی خود را در عبور تخم از دست می دهد و یک یا چند تخم در اویدوکت به تله می افتد که این حالت (از تخم افتادن ) نامیده می شود . در موارد دیگری مرغ تولید زرده ای می کند که توسط اویدوکت جمع آوری نمی شود و در محوطه ی بطنی بدن باقی می ماند . بروز این حالت برای درصد پایینی از زرده ها طبیعی است و مرغ می تواند به سادگی آن را مجدداً جذب بدن کند ولی هنگامی که این عارضه هر روز اتفاق بیافتد مرغ به تخمگذار بطنی معروف می گردد . 

گاهاً مرغ های مسن تر تخم های بزرگ تر و یا تخم های دو زرده می گذارند . در این مورد اویدوکت که فقط در هنگام تخم گشاد می شود ممکن است به حالت طبیعی خود و به داخل بدن مرغ برنگردد و اویدوکت گشاد شده در بیرون از بدن نمایان باشد که موضوع جالبی برای مرغ های گله جهت نوک زدن خواهد بود . چنین مرغی باید فوراً از گله حذف شود . در هر یک از موارد فوق تخمگذاری قطع شده و سلامت مرغ به خطر می افتد . بنابر این بهتر است این مرغها از گله حذف شوند . 

تغذیه ی نامناسب : 

نوع و مقدار جیره غذایی جهت حفظ حداکثر تولید تخم اهمیت زیادی دارد . جیره ی غذایی جوجه ها باید بر حسب احتیاجاتشان بالانس گردد . هر گونه مکمل سازی با ضایعات غذایی یا پسمانده های باغات و.... ممکن است موجب به هم خوردن تعادل جیره ی غذایی گردد . برای کسب حداکثر تولید تخم ٬مرغهای تخم گذار باید تخمگذاری را به صورت مصرف اختیاری تغذیه کنند و علاوه بر آن باید به اندازه کافی پوسته ی صدف در ظروف جداگانه ای در اختیار آنها قرار داده شود . 

تذکر:هرگز نباید از جیره های آغازین و یا رشدی برای مرغ های تخم گذار استفاده شود چون مواد مغذی این جیره ها متفاوت است و باعث کاهش تولید می گردد . استفاده از جیره های آغازین باعث به هم خوردن ترکیبات داخل تخم مرغ خواهد شد . 

استرس :

تولید تخم در مرغها در حقیقت فعالیت تولید مثلی آنهاست . وقتی که یک مرغ در معرض استرس قرار می گیرد با قطع تخمگذاری به این حالت پاسخ می دهد . حمل و نقل ٬دستکاری٬ حرارت بیش از حد ٬ ایجاد وحشت و قطع خوراک و آب استرس هایی هستند که در نهایت تولید تخم را تحت تاثیر قرار می دهند . حفاظت از عوامل خارجی شکارچیان ٬ تمیز و خوب نگهداری کردن سالن های پرورشی ٬ تهویه ی کافی در سالن ها ی بسته٬ دسترسی دائم به خوراک و آب و... موجب کاهش استرس شده و به حفظ تولید بالای تخم مرغ کمک میکند . نگهداری طیور در وضعیت مناسب بهداشتی و مدیریت خوب در گله موجب افزایش تولید تخم شده و تخم هایی با کیفیت بالا و بازار پسندی مناسب را برای افراد خانواده و مشتری به ارمغان خواهد آورد . 

منبع : 

مجله مزرعه شماره 68 

مترجم : احمد ایازی و قربان الیاسی

علل احتمالی ایجاد زرده های خال دار ، سبز رنگ و مخلوط شدن زرده وسفیده تخم مرغ

1) کهنگی تخم مرغ

2) آبکی شدن سفیده

3) وجود نیکاربازین در جیره

4) کمبود شدید کلسیم در جیره

5) درجه حرارت بالای انبار

6) تراکم بالای گاز آمونیاک سالن

7) تخریب اکسیداتیو رنگدانه

8) یخ زدگی تخم مرغ

9) افزایش بیش از حد رنگدانه

 

*

 

1) آلودگی به باکتری پزودوموناس 

2) استفاده از پی پرازین با دز بالا

3) مصرف بلوط

4) افزایش بیش از حد ویتامین B2

5) کنجاله تخم پنبه بر اثر وجود گوسیپولبیش از 10 ppm

*
مخلوط شدن زرده و سفیده یکی از مشکلات اساسی شرکت های تجاری تولید کننده تخم مرغ مایع می باشد زیرا مخلوط شدن زرده با سفیده سبب کاهش کیفیت سفیده مایع تولید شده می گردد.

1- آسیب دیدن غشاء زرده توسط رادیکال های آزاد

2- رنگدانه های تجاری فاسد موجود در جیره

3- موارد ایجاد کننده تغییر شکل در زرده

4- بالا رفتن اسیدیته سفیده 

5- آبکی بودن سفیده 

6- بیماری های ویروسی به ویژه نیوکاسل

7- کهنگی تخم مرغ

8- دمای بالای نگهداری ( بویژه در تابستان )

9- کمبود شدید کلسیم

10- وجود پپيرازین در جیره

11- وجود نیکاربازین در جیره

12- وجود کنجاله تخم پنبه در جيره

منبع: گروه علمي موسسه اطلاعات مرغداري 

نقش منافذ موجود در پوسته تخم مرغ

پوسته تخم مرغ شامل بيش از 17000 منفذ به منظور انتشار گازهاي تنفسي مورد نياز جنين مي باشد. ابعاد اين منافذ به گونه اي است که هر کدام ستوني از آب را در يک فاصله طولاني در ضخامت پوسته فراهم مي سازند. در صورتيکه بر اساس خاصيت مويينگي در منافذ پوسته آب طغيان نمايد، جنين داخل تخم مرغ در اثر خفه شدن از بين خواهد رفت. اما پوسته ويژگي دفع کنندگي آب را حتي زماني که تخم مرغ در آب غوطه ور است دارا مي باشد که اين حالت مانع از طغيان آب در منافذ مي گردد. به علاوه به علت وجود کوتيکول که سطح پوسته و منافذ را پوشانده، تخم مرغ در برابر ورود آب مقاومت مي کند و مقاومت پوسته در برابر آب يک سد دفاعي در مقابل حرکت باکتري ها محسوب مي شود.

   

کوتيکول با بستن منافذ کانال ها اندازه آنها را تغيير مي دهد. لايه کوتيکول از وزيکول هايي تشکيل شده که امکان انتقال گازها و بخارآب از طريق آنها فراهم مي شود. در تخم مرغ هايي که کوتيکول ناقص بوده و يا اصلاًکوتيکول ندارند، خاصيت دفع کنندگي آب را دارند اما فاقد ويژگي مقاومت در برابر آب مي باشند. از نظر تئوري انرژي جنبشي مورد نياز جهت جريان آب بايستي به نيروي مقاومت پوسته در برابر آب غلبه نمايد. چون اين مقاومت پوسته عمدتاًاز وجود کوتيکول آن ناشي مي شود، هر عاملي که باعث آسيب کوتيکول شود باعث از بين رفتن اين مقاومت خواهد شد.

 در يک تخم مرغ با کوتيکول سالم، بيش از 20-10 منفذ فاقد کوتيکول يا فاقد پوشش کامل آن مي باشند، لذا محلي براي نفوذ باکتري ها به داخل محتويات تخم مرغ مي باشند. حرارت هاي بالاتر در عمليات مربوط به ضدعفوني تخم مرغ بر کوتيکول آسيب رسانده و حتي شواهد حاکي از تأثير اسيد اوريک موجود در ادرار پرنده بر آن مي باشد. علاوه بر اين گونه هاي باکتريايي Streptomyces, Alcaligenes bookeri، قادر به هضم کوتيکول بوده و اولين سد دفاعي تخم مرغ را مي شکنند. تعداد منافذ پوسته فاکتور تعيين کننده در مکانيسم دفاعي آن در برابر نفوذ باکتري ها نمي باشد، بلکه تعداد منافذي که کوتيکول آنها را نمي پوشاند و در نتيجه مسير عبور ميکروب ها به راحتي فراهم مي گردد،عامل تعيين کننده مي باشد. 

عموماًمنافذ پوسته درشت و تعداد منافذ باز پوسته کم بوده و تعداد منافذ در قسمت پهن تخم مرغ بيشتر است. با افزايش سن پرنده تعداد منافذ افزايش مي يابد اما ابعاد آنها نسبتاًثابت باقي مي ماند. همچنين منافذ باز در قسمت پهن تخم مرغ بيشتر است. با پذيرفتن نظريه انقباض محتويات تخم مرغ گرم در محيط با حرارت پايين و ايجاد خلاء و فشار منفي در داخل آن، مي توان احتمال داد که جايي که دو غشاء پوسته از هم جدا شده و اتاقک هوايي را تشکيل مي دهند، غشاء داخلي همانند يک ديافراگم عمل نموده و به همراه محتويات انقباض يافته حرکت مي نمايد.

اين عمل موجب انتقال خلاء ايجاد شده بر روي مناطقي از پوسته که کيسه هوايي را در بر گرفته اند مي گردد. هوا با فشار از طريق منافذ پوسته در اين ناحيه به داخل تخم مرغ راه يافته و لايه کوتيکول تحت فشار قرار گرفته و ممکن است پاره شود. هر چه ابعاد منافذ بزرگتر باشد احتمال پارگي کوتيکول بيشتر است و هر چه خود لايه کوتيکول نازکتر باشد احتمال پارگي بالاست. بنابراين وقتي يک منفذ خالي ايجاد مي شود جريان هوا از طريق آن به راحتي امکان پذير بوده و فشار وارده به کوتيکولي که ساير منافذ را پوشانده کاهش مي يابد. با اين فرض مي توان علت تعداد کم منافذ باز در تخم مرغ و تعداد بيشتر آن را در انتهاي پهن توجيه نمود.

گروه علمي موسسه اطلاعات مرغداري

منبع :  

The Microbiology of Eggs. In: Egg science and technology. eds. Stadelman, W. J. and Cotterill O. J. pp:81-104. 2004.