اثرات نيتروژن اوره اي شير و نيتروژن خون بر توليد مثل گاوهاي شيرده
مقدمه:
نرخ آبستني گاوهاي شيرده از مهمترين شاخص هاي مؤثر بر اقتصادي بودن واحد هاي پرورش گاو شيري محسوب مي شود. تغذية استاندارد بويژه پروتئين جيره يکي از عوامل مؤثر بر آبستني دام ها مي باشد. پروتئين بيش از نياز شيردهي اثرات منفي بر روي توليد مثل دارد(4،3 و7). نشخوارکنندگان به دليل داشتن ميکروارگانيسم هاي شکمبه، قادرند از منابع ازت غير پروتئيني مانند اوره در ساخت پروتئين استفاده کنند. اوره در دام ها از دو منبع تأمين مي گردد، منابع ازتي غير پروتئيني1( NPN) و پروتئين مازاد بر مصرف، که هر دو به آمونياک تجزيه شده و بعد از جذب از خون به سرعت توسط کبد به اوره تبديل مي شوند. مولکول هاي کوچک اوره سريعأ توسط خون در مايعات بدن، از جمله شير انتشار يافته و به تعادل مي رسد(1). سطح اوره خون همبستگي بالايي با سطح اورة موجود در جيرة غذايي نشخوارکنندگان دارد. همبستگي بين نيتروژن اوره در خون و شير مثبت است (7). با اصلاح ژنتيکي جهت افزايش توليد شير، نرخ آبستني در گاوهاي شيري کاهش مي يابد(3).
اگر چه نتايج پژوهش هاي زيادي نشان مي دهدجيرة حاوي پروتئين بالاتر از حد استاندارد باعث کاهش باروري مي شود(3 و7) ولي نتايج برخي مطالعات ديگر غلظت ويژة آن را عامل کاهش باروري دانسته اند. بعضي از گزارشا ت هم وجود داردکه نشان مي دهد هيچ نوع رابطه اي بين ميزان پروتئين و باروري وجود ندارد(5). غلظت نيتروژن اوره اي اضافي خون و شير همچنين مي توانداثرات نامطلوبي بر روي اسپرم، تخمک يا رويان داشته باشد(4). بنابراين تأثير ميزان نيتروژن اوره اي خون و شير بر نرخ آبستني و يا تعيين غلظت مناسب نيتروژن اوره اي شير و خون به عنوان يکي از چالش هاي مهم در توليد مثل دام ها هحسوب مي شود.
تغذيه اوره به عنوان منبع ازت غير پروتئيني در جيرة غذاي نشخوار کنندگان:
اوره مهمترين محصول فرعي سوخت و ساز پروتئين در پستانداران است (6). پروتئين اضافي مصرف شده بوسيلة گاو معمولا به آمونياک تجزيه مي شود. چون آمونياک جذب شده در خون براي حيوان سمي است، به سرعت توسط کبد به اوره تبديل مي شود. اوره داراي 45% نيتروژن و 281% پروتئين معادل مي باشد. از آنجائيکه منابع ازت غير پروتئيني معمولا 2 تا 4 برابر ارزانتر از منابع پروتئين غذايي در برابر هر واحد نيتروژن است، بنابر اين در جيرة غذايي نشخوار -کنندگان اهميت دارد. سودمند بودن ميزان اوره و ازت غير پروتئيني بستگي به توان ميکروب هاي شکمبه براي تبديل اين مواد به يک منبع پروتئين ميکروبي دارد(1).
نيتروژن اوره خون(BUN)1 و توليد مثل:
نيتروژن اوره اي خون تحت تأثير سطوح پروتئين خام و ترکيب کربوهيدرات هاي جيره قرار دارد(6). جيره غذايي با پروتئين بالامقدار نيتروژن اوره اي خون را افزايش مي دهد(6،3 و7). افزايش بيش از حد نيتروژن اوره اي خون بر روي اسپرم، تخمک يا رويان اثر منفي داشته و منجر به کاهش باروري مي شود. غلظت بالاي نيتروژن اوره اي خون در حيوان ماده باعث کاهش PH رحمي و توليد پروستاگلاندين شده و از طرف ديگر ممکن است اتصال هورمون لوتئينه کنندة جسم زرد(LH )2 را به گيرنده هاي تخمداني کاهش دهد، که اين هورمون ها باعث کاهش غلظت پروژسترون سرم و در نتيجه کاهش باروري مي شود(4،3 و7). نتايج پژوهش ها نشان مي دهد غلظت نيتروژن اوره اي خون بيشتر از 20 ميلي گرم در دسي ليتر باعث کاهش نرخ آبستني در گاوهاي شيرده مي شود(3).
مصرف بيش از اندازة نيتروژن، مقدار آمونياک اوره و ديگر ترکيبات نيتروژني رحم وخون را افزايش مي دهد. اين عوامل از طريق به تأخير انداختن آبستني، افزايش دفعات تلقيح به ازاي هر آبستني و مرگ جنين بازده توليد مثلي را تحت تأثير قرار مي دهند. سطوح بالاي آمونياک خون ممکن است از طريق کاهش فعاليت سيستم ايمني منجر به کاهش توان توليد مثلي گردد(4،3 و7). سطح اورة پلاسما مي تواند بيانگر پروتئين جيره و کنترل بازده توليد مثلي نشخوارکندگان باشد(3).
نيتروژن اوره شير1(MUN) و توليد مثل:
بيشترين مقدار اوره از طريق ادرار دفع مي شود، ولي مقداري از آن به داخل شير انتشار مي يابد. بطوريکه نيتروژن اورة حدود 5/2 تا 3% کل نيتروژن شير را تشکيل مي دهد(7). نتايج پژوهشگران مختلف نشان داده است که جيرة حاوي اوره بالا باعث کاهش توليد شير در گاوهاي پر توليد شده وافزايش نيتروژن اوره اي شير نيز باعث کاهش نرخ آبستني مي شود(4،3 و7 ). گزارش هاي زيادي وجود داردکه نشان مي دهد بين نژاد هاي مختلف در ارتباط با اورة شير تفاوت زيادي وجود دارد. احتمالا تفاوت بين نژادها را در ارتباط با تفاوت بين اندازة بدن آنها دانسته اند. چون غلظت اورة موجود در شير تابع وزن بدن است، بنابراين نژادهايي که وزن بيشتري دارند داراي غلظت اوره اي بيشتري، نيز هستند(2). اگرچه نيتروژن اوره اي شير يک معيار و شاخص عالي براي تغذيه است، ولي شاخص خوب و مناسبي براي کنترل بازده توليد مثلي گاوها نمي باشد(1). بنابراين از نيتروژن اوره اي شير مي توان به عنوان يک ابزار علمي جهت کنترل پروتئين خام و انرژي مصرفي نسبت به احتياجات دام استفاده نمود.
بنابراين افزايش ميزان نيتروژن اوره اي خون و شير ممکن است:
1- عملکرد توليد مثلي را کاهش دهند
2- احتياجات انرژي را افزايش دهند .
3- چون مکمل هاي پروتئني گرانترين بخش جيره است، هزينة تغذيه را بالا ببرند
4- دفع نيتروژن اضافي و آلودگي منابع آبي را به دنبال داشته باشند.
نيتروژن اوره اي شير بين هفته هاي اول تا سوم شير دهي افزايش مي يابد. بعد از هفته سوم شير دهي ميزا ن آن به تعادل رسيده و معمولابين 22-20 ميلي گرم در دسي ليتر باقي مي ماند(3). چون گاو هاي شيري پر توليد در اوايل شيري دهي نمي توانند به اندازه کافي خوراک مصرف کنند، انرژي مورد نياز آنها تامين نمي شود بنابراين براي تامين انرژي از ذخيره بدني خود استفاده مي نمايند در نتيجه دچار تعادل منفي انرژي مي شوند. گاوهاي شيرده در حال تعادل مثبت انرژي عملکرد تو ليد مثل بالايي نسبت به گاوهاي در حال تعادل منفي انرژي دارند. به دليل اينکه توازون منفي انرژي غير قابل اندازه گيري مي باشد، مي توان وضعيت تغذيه اي و عملکرد توليد مثلي را از طريق نيتروژن اوره اي شير مورد ارزيابي قرار داد(3)
رابطه بين نيتروژن اوره خون و نيتروژن اوره شير:
نيتروژن اوره شير و خون هر دو معرف توليد اوره توسط کبد هستند(1). نيتروژن اوره اي پلاسما و نيتروژن اوره ي شير شاخصهاي سودمندي براي متابو ليسم پروتئين و وضعيت توليد مثلي گاوهاي شيرده مي باشند . بعد از تغذيه، زمانيکه نيتروژن اوره ا ي خون در حال افزايش است، نيتروژن اوره اي شير پايين بوده و هنگاميکه نيتروژن اوره ي خون در حال کاهش است، نيتروژن اوره ي شير بيشتر از خون مي باشد(1). برخي محققين نشان دادند که بين نيتروژن اوره ي خون و نيتروژن اوره اي شير همبستگي زيادي وجود دارد(3).
بحث :
با توجه به اينکه توليدمثل مهمترين عامل در تعيين بازده پرورش دام است و بيشترين درآمد سالانه يک دامدار از توليد- مثل حاصل مي گردد، لذا افزايش ميزان راندمان توليد مثل مفيدترين اقدام ممکن در جهت افزايش بهره وري گله است. در رابطه با تاثير نيتروژن اوره ي شير و خون بر ميزان آبستني در دامها تحقيقات زيادي صورت گرفته است. برخي پژوهش ها ي انجام گرفته، اثرات منفي نيتروژن اوره اي شير را بر روي باروري گاوهاي شيري گزارش نموده است.
گر و همکاران (2004) نشان دادند که به ازاي افزايش 10 ميلي گرم در دسي ليتر نيتروژن اوره اي شير، نرخ آبستني پس از اولين تلقيح 2 تا 4 درصد کاهش مي يابد.
هجمان و همکاران (2004) همبستگي منفي بين ميزان نيتروژن اوره اي شير و نرخ آبستني را گزارش کردند.
راجالا و همکاران(2001) در طي پژوهش خود به اين نتيجه رسيدند که گاوهاي با سطوح نيتروژن اوره اي شير پايين تر از 10 ميلي گرم در دسي ليتر احتمال دارد، 2-4 برابر بيشتر از گاوهايي که سطح اوره اي شير آنها بيشتر از 4/15 ميلي گرم در دسي ليتر است، آبستن شوند.
ملندز و همکاران(2000) با انجام پژوهشي بر روي گاو هاي هلشتاين فلوريدا گزارش نمودند که گاوهاي داراي نيتروژن اوره اي شير بالا، 18 برابر بيشتر از گاوهايي که نيتروژن اوره شير پائين دارند غير آبستن هستند.
پراکستال و همکاران(1989) در يافتند زمانيکه ميزان پروتئين خام جيره از 6/12-17 درصد بيشتر شود، سطوح نيتروژن اوره اي خون افزايش يافته و نرخ آبستني به ميزان 13 درصد کاهش مي يابد. فرگوسن و چالوپا(1989) گزارش کردند که فرآورده هاي فرعي متابوليسم نيتروژن مانند اوره ممکن است وظيفه محور هيپو تالاموس- هيپوفيز- تخمدان را تغيير دهند، بنابراين توان توليد مثلي را کاهش مي دهند. در يک مطالعه ديگر فرگوسن و همکاران( 1988) گزارش کردند که گاوهاي با سطوح بالاتر از 20 ميلي گرم در دسي ليتر نيتروزن اوره اي خون، احتمال دارد در مقايسه با گاوهايي که غلظت نيتروزن اوره اي خون آنها کمتر است، 3 برابر کمتر آبستن گردند.
در ايران هم در اين زمينه تحقيقاتي انجام گرفته است. محسن باباشاهي و همکاران(1383) با مطالعه ي همبستگي بين نيتروژن اوره اي خون و نيتروزن اوره اي شير و باروري گاوهاي شيرده گاوداري هاي اصفهان گزارش کردند که احتمال آبستني گاوهايي که غلظت نيتروژن اوره اي شير آنها بين 5/16-19 ميلي گرم در دسي ليتر است بيشتر از گاوهايي است که ميزان نيتروژن اوره اي آنها کمتر از 5/16 و يا بيشتر از 19 ميلي گرم در دسي ليتر است. با توجه به نتايج گزارش شده موجود انجام تحقيقات بيشتر براي تعيين همبستگي بين نيتروژن اوره اي شير و نيتروژن اوره اي خون با باروري گاوهاي شيرده ضروري به نظر مي رسد.
نتيجه گيري:
با توجه به مطالب عنوان شده در رابطه با اهمييت توليد مثل و نرخ آبستني در گاوهاي شيرده و تعيين غلظت مناسب نيتروژن اوره خون و نيتروژن اوره شير امکان استفاده بهينه از اوره به عنوان منبع ازت غير پروتئيني و ارزان قيمت در جيره گاوهاي شيرده فراهم مي شود. همچنين با بهبود ميزان نرخ آبستني در گله ها مي توان بازده اقتصادي واحد هاي دامپروري را افزايش داد.
منابع
1- باباشاهي، م.، غ قرباني و ح. ر. رحماني. 1383. همبستگي نيتروژن اورة خون، نيتروژن اورة شير و باروري گاوهاي شيرده. مجله علوم و فنون کشاورزي و منابع طبيعي، دانشگاه صنعتي اصفهان، (3):170-180.
2- ع. محرري. 1384. تأثير شکم زايش بر روي نيتروژن با منشأ اوره در شير و ساير ترکيبات اقتصادي شير گاوهاي هلشتاين. اولين کنگره علوم دامي و آبزيان کشور.212-215.
3- Butler, W. R., J. J. Calaman and S. W. Beam. 1996. Plasma and Milk Urea Nitrogen in Relation toPregnancy Rate in Lacting Dairy Cattle. J. Anim. Sci. 74:858-865.
4- Hojman, D., M. Gips and E. Ezra. 2005. Association Between live body weight and milk urea concentration in Holstein cows. J. Dairy Sci. 88: 580-584.
5- Guo, K., E. Russek-Cohen, M. A. Varner and R. A. Kohn. 2004. Effect of Milk Urea Nitrogen and other Factors on Probability of Conception of Dairy Cows. J. Dairy Sci. 87:1878-1885.
6- Kauffman, a. J. And N. R. St-pierre. 2001. THE Relationship of milk urea nitrogen to urine Nitrogn Excretion in Holstein and Jersey cows. J. Dairy Sci. 84: 2284-2294
7- Melendez, P., A. Donovan and J. Hernandez. 2000. Milk Urea Nitrogen and Infertility in Florida Holstein Cows. J.Dairy Sci. 83:459-463
نام نویسنده :عباس فرشاد٬ پريسا فاضلي و بهروز خليلي به ترتيب استاديار و دانشجويان کارشناسي ارشد دانشگاه کردستان
نرخ آبستني گاوهاي شيرده از مهمترين شاخص هاي مؤثر بر اقتصادي بودن واحد هاي پرورش گاو شيري محسوب مي شود. تغذية استاندارد بويژه پروتئين جيره يکي از عوامل مؤثر بر آبستني دام ها مي باشد. پروتئين بيش از نياز شيردهي اثرات منفي بر روي توليد مثل دارد(4،3 و7). نشخوارکنندگان به دليل داشتن ميکروارگانيسم هاي شکمبه، قادرند از منابع ازت غير پروتئيني مانند اوره در ساخت پروتئين استفاده کنند. اوره در دام ها از دو منبع تأمين مي گردد، منابع ازتي غير پروتئيني1( NPN) و پروتئين مازاد بر مصرف، که هر دو به آمونياک تجزيه شده و بعد از جذب از خون به سرعت توسط کبد به اوره تبديل مي شوند. مولکول هاي کوچک اوره سريعأ توسط خون در مايعات بدن، از جمله شير انتشار يافته و به تعادل مي رسد(1). سطح اوره خون همبستگي بالايي با سطح اورة موجود در جيرة غذايي نشخوارکنندگان دارد. همبستگي بين نيتروژن اوره در خون و شير مثبت است (7). با اصلاح ژنتيکي جهت افزايش توليد شير، نرخ آبستني در گاوهاي شيري کاهش مي يابد(3).
اگر چه نتايج پژوهش هاي زيادي نشان مي دهدجيرة حاوي پروتئين بالاتر از حد استاندارد باعث کاهش باروري مي شود(3 و7) ولي نتايج برخي مطالعات ديگر غلظت ويژة آن را عامل کاهش باروري دانسته اند. بعضي از گزارشا ت هم وجود داردکه نشان مي دهد هيچ نوع رابطه اي بين ميزان پروتئين و باروري وجود ندارد(5). غلظت نيتروژن اوره اي اضافي خون و شير همچنين مي توانداثرات نامطلوبي بر روي اسپرم، تخمک يا رويان داشته باشد(4). بنابراين تأثير ميزان نيتروژن اوره اي خون و شير بر نرخ آبستني و يا تعيين غلظت مناسب نيتروژن اوره اي شير و خون به عنوان يکي از چالش هاي مهم در توليد مثل دام ها هحسوب مي شود.
تغذيه اوره به عنوان منبع ازت غير پروتئيني در جيرة غذاي نشخوار کنندگان:
اوره مهمترين محصول فرعي سوخت و ساز پروتئين در پستانداران است (6). پروتئين اضافي مصرف شده بوسيلة گاو معمولا به آمونياک تجزيه مي شود. چون آمونياک جذب شده در خون براي حيوان سمي است، به سرعت توسط کبد به اوره تبديل مي شود. اوره داراي 45% نيتروژن و 281% پروتئين معادل مي باشد. از آنجائيکه منابع ازت غير پروتئيني معمولا 2 تا 4 برابر ارزانتر از منابع پروتئين غذايي در برابر هر واحد نيتروژن است، بنابر اين در جيرة غذايي نشخوار -کنندگان اهميت دارد. سودمند بودن ميزان اوره و ازت غير پروتئيني بستگي به توان ميکروب هاي شکمبه براي تبديل اين مواد به يک منبع پروتئين ميکروبي دارد(1).
نيتروژن اوره خون(BUN)1 و توليد مثل:
نيتروژن اوره اي خون تحت تأثير سطوح پروتئين خام و ترکيب کربوهيدرات هاي جيره قرار دارد(6). جيره غذايي با پروتئين بالامقدار نيتروژن اوره اي خون را افزايش مي دهد(6،3 و7). افزايش بيش از حد نيتروژن اوره اي خون بر روي اسپرم، تخمک يا رويان اثر منفي داشته و منجر به کاهش باروري مي شود. غلظت بالاي نيتروژن اوره اي خون در حيوان ماده باعث کاهش PH رحمي و توليد پروستاگلاندين شده و از طرف ديگر ممکن است اتصال هورمون لوتئينه کنندة جسم زرد(LH )2 را به گيرنده هاي تخمداني کاهش دهد، که اين هورمون ها باعث کاهش غلظت پروژسترون سرم و در نتيجه کاهش باروري مي شود(4،3 و7). نتايج پژوهش ها نشان مي دهد غلظت نيتروژن اوره اي خون بيشتر از 20 ميلي گرم در دسي ليتر باعث کاهش نرخ آبستني در گاوهاي شيرده مي شود(3).
مصرف بيش از اندازة نيتروژن، مقدار آمونياک اوره و ديگر ترکيبات نيتروژني رحم وخون را افزايش مي دهد. اين عوامل از طريق به تأخير انداختن آبستني، افزايش دفعات تلقيح به ازاي هر آبستني و مرگ جنين بازده توليد مثلي را تحت تأثير قرار مي دهند. سطوح بالاي آمونياک خون ممکن است از طريق کاهش فعاليت سيستم ايمني منجر به کاهش توان توليد مثلي گردد(4،3 و7). سطح اورة پلاسما مي تواند بيانگر پروتئين جيره و کنترل بازده توليد مثلي نشخوارکندگان باشد(3).
نيتروژن اوره شير1(MUN) و توليد مثل:
بيشترين مقدار اوره از طريق ادرار دفع مي شود، ولي مقداري از آن به داخل شير انتشار مي يابد. بطوريکه نيتروژن اورة حدود 5/2 تا 3% کل نيتروژن شير را تشکيل مي دهد(7). نتايج پژوهشگران مختلف نشان داده است که جيرة حاوي اوره بالا باعث کاهش توليد شير در گاوهاي پر توليد شده وافزايش نيتروژن اوره اي شير نيز باعث کاهش نرخ آبستني مي شود(4،3 و7 ). گزارش هاي زيادي وجود داردکه نشان مي دهد بين نژاد هاي مختلف در ارتباط با اورة شير تفاوت زيادي وجود دارد. احتمالا تفاوت بين نژادها را در ارتباط با تفاوت بين اندازة بدن آنها دانسته اند. چون غلظت اورة موجود در شير تابع وزن بدن است، بنابراين نژادهايي که وزن بيشتري دارند داراي غلظت اوره اي بيشتري، نيز هستند(2). اگرچه نيتروژن اوره اي شير يک معيار و شاخص عالي براي تغذيه است، ولي شاخص خوب و مناسبي براي کنترل بازده توليد مثلي گاوها نمي باشد(1). بنابراين از نيتروژن اوره اي شير مي توان به عنوان يک ابزار علمي جهت کنترل پروتئين خام و انرژي مصرفي نسبت به احتياجات دام استفاده نمود.
بنابراين افزايش ميزان نيتروژن اوره اي خون و شير ممکن است:
1- عملکرد توليد مثلي را کاهش دهند
2- احتياجات انرژي را افزايش دهند .
3- چون مکمل هاي پروتئني گرانترين بخش جيره است، هزينة تغذيه را بالا ببرند
4- دفع نيتروژن اضافي و آلودگي منابع آبي را به دنبال داشته باشند.
نيتروژن اوره اي شير بين هفته هاي اول تا سوم شير دهي افزايش مي يابد. بعد از هفته سوم شير دهي ميزا ن آن به تعادل رسيده و معمولابين 22-20 ميلي گرم در دسي ليتر باقي مي ماند(3). چون گاو هاي شيري پر توليد در اوايل شيري دهي نمي توانند به اندازه کافي خوراک مصرف کنند، انرژي مورد نياز آنها تامين نمي شود بنابراين براي تامين انرژي از ذخيره بدني خود استفاده مي نمايند در نتيجه دچار تعادل منفي انرژي مي شوند. گاوهاي شيرده در حال تعادل مثبت انرژي عملکرد تو ليد مثل بالايي نسبت به گاوهاي در حال تعادل منفي انرژي دارند. به دليل اينکه توازون منفي انرژي غير قابل اندازه گيري مي باشد، مي توان وضعيت تغذيه اي و عملکرد توليد مثلي را از طريق نيتروژن اوره اي شير مورد ارزيابي قرار داد(3)
رابطه بين نيتروژن اوره خون و نيتروژن اوره شير:
نيتروژن اوره شير و خون هر دو معرف توليد اوره توسط کبد هستند(1). نيتروژن اوره اي پلاسما و نيتروژن اوره ي شير شاخصهاي سودمندي براي متابو ليسم پروتئين و وضعيت توليد مثلي گاوهاي شيرده مي باشند . بعد از تغذيه، زمانيکه نيتروژن اوره ا ي خون در حال افزايش است، نيتروژن اوره اي شير پايين بوده و هنگاميکه نيتروژن اوره ي خون در حال کاهش است، نيتروژن اوره ي شير بيشتر از خون مي باشد(1). برخي محققين نشان دادند که بين نيتروژن اوره ي خون و نيتروژن اوره اي شير همبستگي زيادي وجود دارد(3).
بحث :
با توجه به اينکه توليدمثل مهمترين عامل در تعيين بازده پرورش دام است و بيشترين درآمد سالانه يک دامدار از توليد- مثل حاصل مي گردد، لذا افزايش ميزان راندمان توليد مثل مفيدترين اقدام ممکن در جهت افزايش بهره وري گله است. در رابطه با تاثير نيتروژن اوره ي شير و خون بر ميزان آبستني در دامها تحقيقات زيادي صورت گرفته است. برخي پژوهش ها ي انجام گرفته، اثرات منفي نيتروژن اوره اي شير را بر روي باروري گاوهاي شيري گزارش نموده است.
گر و همکاران (2004) نشان دادند که به ازاي افزايش 10 ميلي گرم در دسي ليتر نيتروژن اوره اي شير، نرخ آبستني پس از اولين تلقيح 2 تا 4 درصد کاهش مي يابد.
هجمان و همکاران (2004) همبستگي منفي بين ميزان نيتروژن اوره اي شير و نرخ آبستني را گزارش کردند.
راجالا و همکاران(2001) در طي پژوهش خود به اين نتيجه رسيدند که گاوهاي با سطوح نيتروژن اوره اي شير پايين تر از 10 ميلي گرم در دسي ليتر احتمال دارد، 2-4 برابر بيشتر از گاوهايي که سطح اوره اي شير آنها بيشتر از 4/15 ميلي گرم در دسي ليتر است، آبستن شوند.
ملندز و همکاران(2000) با انجام پژوهشي بر روي گاو هاي هلشتاين فلوريدا گزارش نمودند که گاوهاي داراي نيتروژن اوره اي شير بالا، 18 برابر بيشتر از گاوهايي که نيتروژن اوره شير پائين دارند غير آبستن هستند.
پراکستال و همکاران(1989) در يافتند زمانيکه ميزان پروتئين خام جيره از 6/12-17 درصد بيشتر شود، سطوح نيتروژن اوره اي خون افزايش يافته و نرخ آبستني به ميزان 13 درصد کاهش مي يابد. فرگوسن و چالوپا(1989) گزارش کردند که فرآورده هاي فرعي متابوليسم نيتروژن مانند اوره ممکن است وظيفه محور هيپو تالاموس- هيپوفيز- تخمدان را تغيير دهند، بنابراين توان توليد مثلي را کاهش مي دهند. در يک مطالعه ديگر فرگوسن و همکاران( 1988) گزارش کردند که گاوهاي با سطوح بالاتر از 20 ميلي گرم در دسي ليتر نيتروزن اوره اي خون، احتمال دارد در مقايسه با گاوهايي که غلظت نيتروزن اوره اي خون آنها کمتر است، 3 برابر کمتر آبستن گردند.
در ايران هم در اين زمينه تحقيقاتي انجام گرفته است. محسن باباشاهي و همکاران(1383) با مطالعه ي همبستگي بين نيتروژن اوره اي خون و نيتروزن اوره اي شير و باروري گاوهاي شيرده گاوداري هاي اصفهان گزارش کردند که احتمال آبستني گاوهايي که غلظت نيتروژن اوره اي شير آنها بين 5/16-19 ميلي گرم در دسي ليتر است بيشتر از گاوهايي است که ميزان نيتروژن اوره اي آنها کمتر از 5/16 و يا بيشتر از 19 ميلي گرم در دسي ليتر است. با توجه به نتايج گزارش شده موجود انجام تحقيقات بيشتر براي تعيين همبستگي بين نيتروژن اوره اي شير و نيتروژن اوره اي خون با باروري گاوهاي شيرده ضروري به نظر مي رسد.
نتيجه گيري:
با توجه به مطالب عنوان شده در رابطه با اهمييت توليد مثل و نرخ آبستني در گاوهاي شيرده و تعيين غلظت مناسب نيتروژن اوره خون و نيتروژن اوره شير امکان استفاده بهينه از اوره به عنوان منبع ازت غير پروتئيني و ارزان قيمت در جيره گاوهاي شيرده فراهم مي شود. همچنين با بهبود ميزان نرخ آبستني در گله ها مي توان بازده اقتصادي واحد هاي دامپروري را افزايش داد.
منابع
1- باباشاهي، م.، غ قرباني و ح. ر. رحماني. 1383. همبستگي نيتروژن اورة خون، نيتروژن اورة شير و باروري گاوهاي شيرده. مجله علوم و فنون کشاورزي و منابع طبيعي، دانشگاه صنعتي اصفهان، (3):170-180.
2- ع. محرري. 1384. تأثير شکم زايش بر روي نيتروژن با منشأ اوره در شير و ساير ترکيبات اقتصادي شير گاوهاي هلشتاين. اولين کنگره علوم دامي و آبزيان کشور.212-215.
3- Butler, W. R., J. J. Calaman and S. W. Beam. 1996. Plasma and Milk Urea Nitrogen in Relation toPregnancy Rate in Lacting Dairy Cattle. J. Anim. Sci. 74:858-865.
4- Hojman, D., M. Gips and E. Ezra. 2005. Association Between live body weight and milk urea concentration in Holstein cows. J. Dairy Sci. 88: 580-584.
5- Guo, K., E. Russek-Cohen, M. A. Varner and R. A. Kohn. 2004. Effect of Milk Urea Nitrogen and other Factors on Probability of Conception of Dairy Cows. J. Dairy Sci. 87:1878-1885.
6- Kauffman, a. J. And N. R. St-pierre. 2001. THE Relationship of milk urea nitrogen to urine Nitrogn Excretion in Holstein and Jersey cows. J. Dairy Sci. 84: 2284-2294
7- Melendez, P., A. Donovan and J. Hernandez. 2000. Milk Urea Nitrogen and Infertility in Florida Holstein Cows. J.Dairy Sci. 83:459-463
نام نویسنده :عباس فرشاد٬ پريسا فاضلي و بهروز خليلي به ترتيب استاديار و دانشجويان کارشناسي ارشد دانشگاه کردستان
+ نوشته شده در شنبه سی ام آبان ۱۳۸۸ ساعت 15:1 توسط مهیار حاجی اسفندیاری
|